Help, onze kinderen hebben altijd ruzie
Eerste Hulp Bij Liefde gaat op zoek naar inzichten en praktische tips bij levensechte relatieproblemen. Stel je vraag en wij stellen ze aan een team van relatie-experts.
Beste Lieve,
Onze dochters van 12 en 10 hebben voortdurend ruzie. Ik heb zelf genoeg meegemaakt hoe dat ruziën wonden kan slaan voor het leven. Het gezinsleven is een goede leerschool, zeggen ze. Maar soms is het net een heel slechte. Moet ik het hen zelf laten uitzoeken? Of toch maar weer uit elkaar halen? En wanneer houdt dit eindelijk op?
Monica
Bedankt voor je vraag, Monica. Ik leg ze graag voor aan gezinstherapeute Matthea Belis.
Matthea, welke raad kun je Monica geven?
Matthea Belis • Als ouder wil je conflicten niet zo ver laten komen dat broers en zussen elkaar onherstelbaar kwetsen. Het is dan ook heel belangrijk om als ouders een context te creëren waar conflicten leiden tot iets positief zoals de ontwikkeling van sociale vaardigheden of empathie. Aanhoudende conflicten bij kinderen zijn zenuwslopend voor ouders. Hier ligt tegelijk een belangrijke sleutel: lukt het om zelf rustig te blijven? Als ik verwacht van mijn kinderen dat ze rustig meningsverschillen uitklaren, slaag ik daar dan zelf in bij het onderhandelen met mijn kinderen?
Zelf geloof ik niet zo in een systeem van straffen en belonen. Kinderen zijn volgens mij niet zozeer braaf of stout, maar veeleer lerend.
Als mensen in ontwikkeling hebben ze nood aan iemand die helpt om emoties te verwoorden en tot onderscheiding te komen. Deze kijk op het kind kan de beladenheid van veel rebellie of zogenaamd stout gedrag wegnemen.
Ken de behoeften van je kind
Als kinderen veel ruziën of lastig gedrag stellen, kunnen daar uiteenlopende redenen voor zijn. Een kind dat honger heeft, reageert makkelijk geprikkeld. Houd ook rekening met de 3 psychologische basisbehoeften: autonomie, competentie en verbondenheid.
Met autonomie bedoelen we dat kinderen het gevoel hebben dat ze zichzelf kunnen zijn. Met competentie dat ze weten wat ze (niet) kunnen en daarin voldoende uitgedaagd maar niet over- of ondervraagd worden. Verbondenheid spreekt voor zich: iedereen wil zich graag gezien voelen en daarin genoeg bevestigd worden.
Zoals gezegd is jouw betrokkenheid als ouder cruciaal. Een goed handvat is de 123-regel:
- Zet letterlijk en figuurlijk een stap achteruit. Neem even afstand.
- Adem diep in en uit.
- Kijk en neem waar zonder meteen te oordelen.
Als je deze regel respecteert, beheers je je gevoelens beter en word je je bewust van uiteenlopende reactiemogelijkheden. Je rol als ouder is om de oplossingsvaardigheid van je kinderen te bevorderen. Zeg dus niet: Je bent je zus weer aan het pesten. Want dat is meteen een beschuldiging die een verdedigende reactie oproept. Maar stel vragen om het kind te begrijpen en hem te helpen empathie te ontwikkelen voor zijn broer of zus. Bijvoorbeeld: Waar ben je precies boos om? Hoe komt dat? Wat wil jij? Hoe denk je dat zus zich nu voelt? Wat wilt zij?
Soms moet je duidelijk een grens aangeven en je beschermende macht gebruiken als ouder, bijvoorbeeld als kinderen elkaar pijn doen.
Doe ook dat weer rustig en beredeneerd. Straffen heeft enkel een kortetermijnefect. Het is geen leerschool. Zoek stapstenen naar verzoening.
Time-in in plaats van time-out
Het principe van time-out is vrij gekend. Opnieuw is de vraag of een kind hiervan iets leert behalve dat zijn gedrag niet goed is. Tijdens een time-out wordt namelijk zijn psychologische behoefte aan verbondenheid gefrustreerd. Vandaar dat er voorstanders zijn van een time-in.
Ook in de razernij van je kind blijf je aanwezig en verbonden als ouder. Intussen kun je proberen woorden te geven aan het gedrag en de emoties die je kind of tiener misschien zelf niet begrijpt. Op de lange termijn werkt dit veel beter. Time-in is vergt veel emotioneel uithoudingsvermogen van een ouder Ik spreek uit ervaring ;) maar het levert uiteindelijk meer op.
Moet je als ouder altijd geduldig reageren? Niemand is perfect en dat hoeft ook niet.
Meer zelfs, het perfecte voorbeeld kan averechts werken, omdat het je kinderen kan ontmoedigen. Ook jij bent maar een mens. Dat te weten, kan verbondenheid scheppen. Maar bewaar toch in de meeste gevallen je geduld. Voor de sfeer en het welbevinden in huis is dat verreweg het beste.
Om die geduldige en liefdevolle zelf te bewaren, helpt het om je batterijen telkens weer op te laden bij jouw liefdesbron, bij je partner, je kinderen, vul zelf maar in. Blijf al het goede zien dat in jouw beginnende pubers zit en probeer dat te versterken. En ten slotte, Monica, ook deze fase gaat over!
Matthea
Tips
- Zie je kinderen als mensen in ontwikkeling, niet als braaf of stout.
- Jouw geduldige en liefdevolle betrokkenheid als ouder is cruciaal.
- Maar je bent niet perfect. Toon ook je kwetsbaarheid en laaf je zelf aan je liefdesbron.
Meer lezen
Laura Markham, Ontspannen ouders, blije broers en zussen. Hogrefe Uitgevers. Bekijk enkele bladzijden of bestel het boek via Bol.com.