Maria, Moeder van God en moeder van alle gelovigen

De heiligste van alle heilige vrouwen is natuurlijk Maria, moeder van Jezus. Mediteer een moment bij dit adembenemende portret van de zwangere Maria.

Sim D'Hertefelt

In de reeks #HeiligeVrouwen krijg je een reeks fotoportretten te zien, gemaakt door de Amerikaanse fotografe Kristyn Brown. Zij fotografeert mensen van nu als de heiligen van toen. Het zijn levende en diep religieuze beelden die aanzetten tot meditatie en gebed.

– Klik op de foto om te vergroten –

Maria, de moeder van Jezus, kreeg officieel de titel van Moeder Gods tijdens het Concilie van Efese in 431. Daar gingen wel wat discussies en tactische manoeuvres aan vooraf. Maar de uitkomst is vol van betekenis: als we Jezus echt God mogen noemen, dan is het ook gepast om Maria Moeder van God te noemen, hoe paradoxaal dat ook moge klinken.

Het is het begin van een toenemende devotie voor Maria onder christenen, met feesten, gebeden, liederen, kerken die aan haar gewijd zijn, schilderijen en beelden, bedevaartsoorden, theologische verdieping, enzovoort.

De Mariafeesten die katholieken elk jaar opnieuw vieren, herinneren aan belangrijke gebeurtenissen in het leven van Maria en aan betekenissen van haar persoon. Maria, Moeder Gods is op 1 januari het eerste van een lange reeks waarvan we de belangrijkste hier kort toelichten.

Maria Boodschap - 25 maart

Maria Boodschap gedenkt de boodschap van een engel aan Maria dat ze een zoon zal krijgen, Jezus.

De evangelisten Matteüs en Lucas vertellen het verhaal van de geboorte van Jezus. (Wel opvallend dat Marcus en Johannes erover zwijgen.)

Bij Lucas krijgt Maria als jong meisje bezoek van een engel, een boodschapper van God (Lucas 1, 26-38). De engel begroet Maria met de woorden die katholieken nog steeds bidden in het Weesgegroet:

Wees gegroet Maria, vol van genade, de Heer is met u.

De engel kondigt aan dat Maria een zoon zal krijgen die Zoon van de Allerhoogste genoemd zal worden.

Het is een aangrijpende dialoog vol van spirituele betekenis die eindigt met het ja-woord van Maria: mij geschiede naar uw woord.

Voor alle mensen zegt Maria ja op het initiatief van God om een nieuw begin te maken.

Maria Visitatie - 31 mei

Maria Visitatie gedenkt het bezoek van de zwangere Maria aan haar eveneens zwangere nicht Elisabet.

De engel die Maria bezocht, had namelijk ook gezegd dat haar oudere nicht Elisabet al zes maanden zwanger was. Maria reist naar Elisabet die bij het horen van Maria's stem het kind in haar schoot voelt opspringen (Lucas 1, 39-56).

Elisabet begroet Maria met woorden die ook in het Weesgegroet een plaats hebben gekregen:

Gezegend zijt gij boven alle vrouwen en gezegend is de vrucht van uw lichaam.

Maria antwoordt met een gebed dat een vast onderdeel is geworden van het getijdengebed dat priesters en religieuzen dagelijks bidden, het Magnificat:

Hoog verheft nu mijn ziel de Heer, verrukt is mijn geest om God, mijn Verlosser…

Kerstmis - 25 december

Met kerstmis vieren christenen de geboorte van Jezus. We lezen erover in Lucas 2 en meer beknopt ook in Matteüs 1 en 2. Jezus is de belichaming van een nieuw verbond tussen God en de mensen. In Hem is al het menselijke en al het goddelijke geheel verzoend. Een nieuw begin, een nieuwe schepping. De menselijke omstandigheden van die nieuwe schepping zijn volgens Lucas en Matteüs bijzonder precair.

Maria Lichtmis - 2 februari

Maria Lichtmis gedenkt de gebeurtenis dat de ouders van Jezus hem in de tempel toewijden aan de Heer zoals gebruikelijk was. We lezen erover in Lucas 2, 22-40.

Bij het zien van het kind jubelt een vrome man met een gebed dat ook een plaats heeft gekregen in het getijdengebed, de lofzang van Simeon:

Laat nu, Heer, volgens uw woord
uw dienaar in vrede heengaan.
Mijn ogen hebben uw heil aanschouwd
dat Gij hebt bereid voor de volken:
Het licht dat voor alle heidenen straalt,
de glorie van Israël uw volk.

Tenhemelopneming van Maria - 15 augustus

De geloofsgemeenschap heeft verder gemediteerd en gereflecteerd over Maria’s rol in de geschiedenis van God met zijn volk. Daaruit zijn een aantal inzichten ontstaan. Eén daarvan is dat Maria met lichaam en ziel in de hemel is opgenomen, net zoals Jezus en als eerste van alle gelovigen.

In 1950 kondigde paus Pius XII de tenhemelopneming van Maria af als officieel leerstuk (dogma), hoewel het feest op dat moment al zeker 1500 jaar bestond in de Latijnse en orthodoxe kerken.

Maria koningin van de hemel - 22 augustus

Zoals Jezus na aankomst in de hemel door de Vader en in de Geest werd bekleed met koninklijke waardigheid, zo werd Maria tot koningin van de hemel gekroond.

De titels koning en koningin roepen tegenwoordig niet vanzelfsprekend meer ontzag en eerbied op. Wij moeten wat meer moeite doen en fantasie gebruiken om ons de macht en waardigheid van Jezus en Maria in de hemel voor te stellen.

Maria Middelares van alle Genaden - 31 augustus

Middelares is één van de eretitels die Maria in de loop van de geloofsgeschiedenis heeft gekregen. Vele gebeden en liederen drukken uit dat Maria optreedt als onze voorspreekster bij God. Zoals zij dat deed tijdens haar leven (bijvoorbeeld Johannes 2,1-12), doet zij dat nu in de hemel. Op die manier weet zij voor ons veel genaden van God te verkrijgen.

Talloze ziekenhuizen, zorginstellingen en scholen zijn vernoemd naar Maria Middelares.

Maria Onbevlekte Ontvangenis - 8 december

Zoals Jezus zou Maria onbevlekt, dat wil zeggen vrij van de erfzonde, in de moederschoot ontvangen zijn. Het is een heel oud geloof dat uitdrukt dat God haar waardig heeft gemaakt voor haar hoge roeping om zijn zoon, God zelf, te dragen en te baren. In de katholieke kerk werd dit inzicht in 1854 door paus Pius IX als dogma bekrachtigd.

Ontdek de betekenis van Maria voor jouw leven

Meer weten

Ontdek nog meer #HeiligeVrouwen

Article published on 23/08/2022 at 15:18

Lees meer

Eigen kijk