Nobelprijs literatuur voor 'profeet' Bob Dylan

27 september 1997. Bob Dylan schudt op een jongerenmeeting in Bologna de hand van paus Joannes Paulus II en zingt Knockin' on heaven's door en A hard rain's a-gonna fall. De paus verwerkt Dylans bekendste lied in een preek tot de 200.000 jongeren: Jullie hebben me gevraagd: hoeveel wegen moet een man aflopen voordat hij een man wordt? Ik antwoord jullie: één. Er is maar één weg voor de mens en dat is Christus.

Precies 20 jaar eerder had Dylan, opgegroeid in een traditioneel joods gezin, zichzelf een 'herboren christen' genoemd. Snel na elkaar bracht hij drie platen uit die daarvan getuigen: Slow Train Coming (1979), Saved (1980) en Shot of Love (1981).

Tijdens optredens laat hij optekenen:

Mensen zeiden me jaren geleden: 'Je bent een echte profeet.' Nu antwoord ik dat Jezus Christus het antwoord is en zeggen ze: 'Bob Dylan is geen profeet.'

Het amuseert de nu 75-jarige Dylan wel, hoe hij het publiek telkens verrast. Van folk naar rock, van akoestisch naar elektrisch, van maatschappelijke protestsong naar religieuze belijdenis: met elke nieuwe wending verliest hij fans, maar wint hij er ook bij.

Toch lijdt het geen twijfel dat het christelijk geloof jarenlang de motor was achter Dylans creativiteit, zegt auteur en journalist Frank Van Laeken (57): Daar moet je niet aan twijfelen, dat was ook gewoon zo. Bovendien waren die platen ook muzikaal relevant. Op 'Slow Traing Coming' staat onder meer het bekende 'Man gave names to all the animals', geïnspireerd door het boek Genesis.

Van Laeken:Van de drie 'gelovige' platen is 'Saved' wellicht het meest geïnspireerd. De derde plaat, 'Shot of love', heeft al iets meer dubbelzinnigs. Na een nummer als 'Property of Jesus' hoor je plots een ode aan Lenny Bruce, een stand-up comedian die vaak in de problemen kwam om zijn gewaagde, expliciete grappen en die op zijn 41ste stierf aan een overdosis drugs.

Na de christelijke triptiek brengt Dylan een meer universele, seculiere boodschap. Verwijzingen naar de Bijbel zijn er nog altijd, maar nu breder. Dylan lijkt zelfs weer meer aan te leunen bij zijn joodse roots.

In 1984 vertelde Dylan aan het popmagazine Rolling Stone:Ik heb nooit gezegd dat ik wedergeboren ben. Dat is enkel een mediaterm. Ik denk niet dat ik een agnost ben geweest. Ik heb altijd gedacht dat er een superieure macht was, dat dit niet de reële wereld is en dat er een wereld in het verschiet is.

Van Laeken:

Zelf is Dylan een gesloten boek. Het is erg moeilijk te zeggen in hoeverre het christelijk geloof voor hem nu nog altijd inspirerend is.

Of de Nobelprijs voor literatuur verdiend is? Daar hoeft Dylankenner Van Laeken niet over na te denken: Absoluut! 

Dylan is altijd in staat geweest om in 4 minuten evenveel te zeggen als sommigen in een boek van 200 bladzijden.

Ik bladerde zopas door zijn verzamelde teksten en besefte opnieuw: dit zijn echte verhalen, met een opbouw, met wendingen, met dramatiek maar ook met humor. Ik denk dat geen enkele andere singer-songwriter dit kon of kan.

Ook op Facebook werd de toekenning van de prijs druk becommentarieerd:

Wat is jouw favoriete Bob Dylan-song? Deel hieronder!