Ontdek de 20 'geheimen' van de Sixtijnse Kapel (virtueel)

Wonder van de renaissance, artistieke trots van het Vaticaan en geboorteplek van elke nieuwe paus. In 1508 kreeg Michelangelo de opdracht om de ruimte van de Sixtijnse kapel te beschilderen. Fragmenten uit het Oude en het Nieuwe Testament dingen er naar de aandacht van de bezoeker, die meestal geen tijd genoeg heeft om alles goed te bestuderen zonder kramp te krijgen in de nek of voortgestuwd te worden door andere bezoekers.

Aleteia verzamelde 20 mooie foto's en bijzonderheden van deze plek in een virtuele tour. Klik door op de foto om via Aleteia.org de slideshow te starten! De vertaling van de bijschriften vind je hieronder.

#1 Bouw

De Sixtijnse kapel werd gebouwd tussen 1475 en 1481 en maakte gebruik van bestaande muren van wat de Grote Kapel heette. Gewijd aan de tenhemelopneming van Maria, kreeg de kapel haar naam van paus Sixtus IV, die opdracht gaf voor de bouw.

#2 Bijbel

Privékapel van de paus, beschouwd als een van de meest complete en betekenisvolle werken van visuele theologie in de traditie van de Biblia Pauperum (Bijbel van de armen), middeleeuwse prentenboeken die belangrijke passages uit het Nieuwe Testament afbeeldden naast scènes uit het Oude Testament die ernaar verwijzen.

#3 Tempel van Salomon

Zelfde dimensies als de tempel van Salomon, zoals beschreven in het Oude Testament.

#4 1.100 m2

In het totaal beslaat de schildering 1.100 vierkante meter.

#5 Conclaaf

Sinds 1870 vergaderzaal voor het conclaaf, waar kardinalen de nieuwe paus verkiezen. Eenmaal verkozen wordt de nieuwe paus naar een kleine kamer links van het altaar onder de scène van het Laatste Oordeel gebracht, bekend als Kamer van tranen. Die naam kreeg de kamer omdat menige paus er in tranen uitbarst, van de emotie en de stress.

#6 Doopsels

De Sixtijnse kapel wordt gebruikt voor belangrijke gebeurtenissen op de pauselijke kalender. Zo worden er jaarlijks op de feestdag van de Doop van de Heer baby's gedoopt in de kapel.

#7 Koor

Het Pauselijke Koor van de Sixtijnse Kapel is het oudste actieve koor in de wereld. Een van de beroemdste werken die speciaal voor dit koor geschreven werden, is het Miserere van Gregorio Allegri.

#8 Fresco's 

De faam van de Sixtijnse kapel is vooral te danken aan de fresco's, vooral die van Michelangelo: de koepel en het Laatste Oordeel aan het altaar. De kunstenaar aanvaardde de opdracht schoorvoetend, omdat hij zichzelf meer beschouwde als een beeldhouwer dan als schilder. Maar de paus stond erop en hij kon niet weigeren.

#9 Kunstenaarscollectief

Michelangelo was niet de enige artiest in de Sixtijnse kapel. Paus Sixtus IV vertrouwde andere muren toe aan Boticelli, Domenico Ghirlandaio en Pietro Perugino. Michelangelo was later ingehuurd door paus Julius - voor de koepel die eerst blauw met sterren was geschilderd - en paus Clemens VII voor het Laatste Oordeel.

#10 Pijn

Om de koepel te schilderen, bouwde Michelangelo zelf een stelling van hout, rustend op dwarsbalken die vastzaten in de muur ter hoogte van de ramen. In tegenstelling tot wat algemeen wordt aangenomen, lag de kunstenaar niet neer om te schilderen. Hij werkte staand, een lastige houding die pijn deed. Hij schreef er zelfs een gedicht over met een schets bij waarop hij achterover leunend schildert.

#11 Adam

Tot de vroege renaissance werd God de Vader meestal geportretteerd als een hand die uit een wolk steekt. Hier krijgt Hij een gespierd lichaam en een lange witte baard. Een recente ontwikkeling toen in de christelijke kunst, die beelden van de Griekse God Jupiter echoot.

#12 Brein

In 1990 publiceerde fysicus Frank Meshberger een artikel waarin hij stelt dat de Michelangelo's beeld van God met de engelen errond een accurate afbeelding vormt van het menselijke brein in dwarsdoorsnede. Zo zou Michelangelo God hebben willen voorstellen als diegene die de pas geschapen mens gegiftigt met verstand.

#13 Perugino opgeofferd

Vanaf de constructie van de Sixtijnse kapel tot 1536 was de muur achter het altaar, waar vandaag het Laatste Oordeel te zien is, versierd met andere muurschilderingen die onder meer verhalen uit het leven van Mozes en Jezus afbeeldden. Daar was werk van Perugino bij. Michelangelo moest ze helaas opofferen, wat hem veel kritiek opleverde.

#14 Laatste Oordeel

Het Laatste Oordeel is zo geschilderd dat het bovenste gedeelte lichtjes over de toeschouwer valt, wat bij hem moest inspireren tot ontzag en respect voor Gods almacht. Anders dan de fresco's van andere kunstenaars in de kapel, zijn de figuren erg gespierd en in een draaiende houding. Kijk bijvoorbeeld naar Maria, in het centrum naast Christus.

#15 Cirkelbeweging

De compositie is circulair en beweegt klokgewijs startend links beneden. Zij die geoordeeld worden rijzen links op. De rechtvaardigen blijven boven en de veroordeelden dalen rechts neer richting hel.

#16 Christus

De centrale figuur is Christus de Rechter, een jonge, atletische en gespierde figuur. Hij kijkt streng naar de hel en bijbehorend lijden. De tijd van genade is voorbij. Hier zijn we Christus die recht doet, de schapen en bokken scheidt en de onwaardigen naar het eeuwige vuur stuurt.

#17 Zelfportret

Rechts onder de voeten van Christus zien we Sint-Bartolomeüs. Hij houdt het mes waarmee hij levend gevild werd in zijn ene hand. In de andere houdt hij de huid (in 1 stuk). Het gelaat op die huid is een zelfportret van Michelangelo. Een interpretatie is dat het diens geteisterde geest uitbeeldt. Toen hij het werk schilderde, was Michelangelo oud en ging hij door een geloofscrisis. Een andere interpretatie is dat hij liever levend gevild was dan dit werk uit te voeren.

#18 Te veel naakt 1

Het Laatste Oordeel bracht ruzie teweeg tussen kardinaal Gian Pietro Carafa en Michelangelo. Vanwege het vele naakt werd de artiest beschuldigd van obsceen en immoreel gedrag. Carafa en Nino Sernini, de ambassadeur van Mantua, organiseerden een vijgenbladcampagne om de fresco's te laten censureren of zelfs verwijderen.

#19 Te veel naakt 2

De pauselijke ceremoniemeester, Biagio de Cesena, was bijzonder gekant tegen Michelangelo's werk. Hij vond al dat naakt op zo'n heilige plek beschamend. Hij vond het werk meer geschikt voor een badkamer of café, maar niet voor een pauselijke kapel. Michelangelo reageerde op de kritiek door zijn tegenstrever te portretteren als Minos, rechter van de hel, met ezelsoren en een slang die in zijn genitaliën bijt.

Naar verluidt zei de paus - toen Cesena zich hierover ging beklagen - dat zijn autoriteit reikte tot in het purgatorium, maa rniet tot in de hel. Het portret zou dus blijven.

#20 Broekmaker

Na Michelangelo's overlijden werd alsnog ingegrepen. De genitaliën van de naakten werden overschilderd door Daniele da Volterra, die de bijnaam 'Braghettone' (broekmaker) kreeg.