Paus: ‘Geloven is ontmoeting met Christus die het hart verandert’

Geliefde zusters en broeders, goedendag!

Op onze catechetiscbe weg over de apostolische ijver, beginnen we vandaag onze blik te richten op enkele figuren, die op verschillende wijzen en in verschillende tijden, een voorbeeldig getuigenis hebben gegeven wat passie voor het Evangelie wil zeggen. De eerste getuige is natuurlijk de apostel Paulus. Aan hem wil ik twee catecheses besteden.

De geschiedenis van Paulus van Tarsus is op dit punt kenmerkend. In het eerste hoofdstuk van de brief aan de Galaten, zoals ook in het verhaal van de Handelingen der Apostelen, moeten we opmerken dat zijn ijver voor het Evangelie na zijn bekering duidelijk wordt. Die ijver neemt de plaats in van zijn eerdere ijver voor het judaïsme. Hij was een ijveraar voor de Wet van Mozes omwille van het judaïsme. Na zijn bekering zet de ijver zich door voor de verkondiging, voor het verkondigen van Jezus Christus. Paulus was verliefd op Jezus. Saulus – de eerdere naam van Paulus – was reeds ijverig, maar Christus vormt zijn ijver om: van de Wet naar het Evangelie. Zijn inzet wilde eerste de Kerk vernietigen, later zal hij haar opbouwen. We kunnen ons de vraag stellen: wat is er gebeurd, wat gebeurt er tussen vernietiging en opbouw? Wat is in Paulus veranderd? In welke zin is zijn ijver en inzet voor de eer van God veranderd?

Passie

Sint-Thomas van Aquino leert dat passie, vanuit moreel oogpunt niet goed en niet slecht is. Haar kundige aanpak maakt haar moreel goed, zonde maakt haar slecht (Cf. Quaestio De veritate 24,7). In het geval Paulus is datgene wat hem veranderd heeft geen gewoon inzicht of overtuiging: het is de ontmoeting met de verrezen Heer geweest. Voor Saulus is het de ontmoeting met de Heer geweest die heel zijn wezen heeft veranderd. De menselijkheid van Paulus, zijn passie voor God en diens eer, wordt niet vernietigd, maar omgevormd, 'bekeerd' door de Heilige Geest. De enige die onze harten kan omvormen is de Heilige Geest. Dat is zo voor elk aspect van het leven. Juist zoals in de eucharistie gebeurt: brood en wijn verdwijnen niet, maar worden het Lichaam en Bloed van Christus. De ijver van Paulus blijft, maar wordt ijver voor Christus. De zin verandert, maar de ijver blijft dezelfde. De Heer maakt gebruik van onze menselijkheid, van onze kwaliteiten en kenmerken. Maar dat wat alles verandert, is geen idee maar het ware en eigen leven, zoals dezelfde Paulus zegt: Zo is dus wie in Christus is, een nieuwe schepping; het oude is voorbij, het nieuwe is al gekomen (2 Kor 5,17). De ontmoeting met Jezus Christus verandert je vanbinnen, geeft je een andere persoonlijkheid.

Wie in Christus is, is een nieuwe schepping, dat is de zin van een nieuwe schepping zijn.

Christen worden is geen  schminken van het gelaat, neen! Als je christen bent, verandert je hart. Als je in schijn christen bent, dat kan niet… geschminkte christen kunnen niet. De echte verandering is die van het hart. Dat is wat aan Paulus is geschied.

Echte verandering

De passie voor het Evangelie is geen kwestie van begrip of studie. Dat helpt, maar brengt niet tot stand. Eigenlijk komt het erop neer dezelfde ervaring van 'vallen en opstaan' die Saulus/Paulus kende, ook te beleven. Dat was de oorsprong van de omvorming van zijn apostolische ijver. Je mag alle theologie die je wil studeren, je kan de Bijbel en al wat erbij hoort studeren en toch mondain en atheïstisch worden. Het is geen kwestie van studie. Er zijn in de loop van de geschiedenis talloze atheïstische theologen geweest! Studeren helpt, maar veroorzaakt het nieuwe leven van de genade niet. Inderdaad, zoals Sint-Ignatius van Loyola zegt: Niet het vele weten verzadigt en voldoet de ziel, maar het voelen en smaken van de zaken inwendig (Esercizi spiirtuali, Annotazioni, 2,4). Het gaat over zaken die je inwendig veranderen, die je iets anders leren, een andere zaak doen smaken. Laat ieder van ons hieraan denken: Ben ik een religieus? – Goed – Bid ik? – Ja – Tracht ik de geboden te onderhouden? – Ja – Maar waar is Jezus in je leven? – Ah, neen ik doe de dingen die de Kerk voorschrijft. Maar waar is Jezus? Heb je Jezus ontmoet, heb je met Jezus gesproken? Neem je het Evangelie of spreek je met Jezus, weet je nog wie Jezus is? Dat is iets wat ons vaak gebeurt, een christendom, ik zeg niet zonder Jezus, maar met een abstracte Jezus …

Wanneer Jezus in je leven binnentreedt, zoals Hij in het leven van Paulus is binnengekomen, dan verandert alles.

Vaak hebben we beschouwingen over mensen gehoord: Maar zie die eens, dat was een mislukkeling en nu is het goede man, een goede vrouw …. Wie heeft hem/haar veranderd? Jezus. Men heeft Jezus gevonden. Is je christelijk leven veranderd? Neen, of toch enigszins ja … Als Jezus niet in je leven is gekomen dan is het niet veranderd. Men kan ook slechts oppervlakkig christen zijn. Neen, Jezus moet binnenkomen en dat verandert je. Dat is wat Paulus is gebeurd. Men moet Jezus vinden. Daarom zei Paulus dat de liefde voor Christus ons stuwt. Zij doet je verder gaan. Dezelfde verandering is alle heiligen overkomen: dat zij, nadat ze Jezus hadden gevonden, verder zijn gegaan.

Hart

We kunnen nog een verdere beschouwing maken over de verandering die Paulus overkomt. Hij werd van vervolger, apostel van Christus. Laat ons opmerken dat in hem zich een schijnbare tegenspraak voltrekt. Immers, zolang hij zich rechtvaardig beschouwt voor het aanschijn van God, voelt hij zich gemachtigd te vervolgen, aan te houden, zelfs te doden, zoals in het geval van Stefanus. Maar, wanneer hij verlicht door de verrezen Heer, ontdekt dat hij een godslasteraar was, een vervolger en geweldenaar (cf. 1 Tim 1,13), dat zegt hij van zichzelf, pas dan wordt hij echt bekwaam om te beminnen. Dat is de weg. Wanneer iemand van ons zegt: Dank U Heer, want ik ben een goed mens, ik doe het goede, ik bedrijf geen zware zonden … Dan is dat niet de geode weg. Het is een pad van zelfgenoegzaamheid, een weg die je niet rechtvaardigt. Het maakt van jou een vlotte katholiek, maar een vlotte katholiek is geen heilige katholiek, wel vlot.

De ware katholiek, de echte christen is iemand die Jezus van binnen onthaalt, die van hart verandert.

Dit is de vraag die ik vandaag aan elk van jullie stel: wat betekent Jezus voor jou? Heb ik Hem in mijn hart binnen gelaten of hou ik Hem binnen handbereik, maar toch niet te zeer binnen? Heb ik mij door Hem laten veranderen? Of is Jezus slechts een gedachte, een theologie die verder gaat …Dat is de ijver, wanneer iemand Jezus vindt, het vuur voelt en zoals Paulus Jezus moet verkondigen, over Jezus moet spreken, de mensen moet helpen, het goede moet doen. Wanneer iemand het houdt bij de idee van Jezus, blijft men een ideoloog van het christendom en dat helpt niet.

Slechts Jezus redt ons, wanneer jij Hem hebt ontmoet en Hem de deur van je hart hebt geopend.

De idee over Jezus redt je niet! Moge de Heer ons helpen Jezus te vinden, Jezus te ontmoeten en dat deze Jezus van binnen ons leven verandert en ons helpt de anderen te helpen.

• Vertaling uit het Italiaans: Marcel De Pauw msc
• Lees alles van paus Franciscus op Kerknet