Stem je favoriet naar de overwinning in de Erfgoed Challenge

Sinds 2021 selecteert het KIK met de Erfgoed Challenge tien jaar lang een erfgoedschat die hoogdringend hulp nodig heeft om duurzaam geconserveerd te worden. Het doel is om tegen 2030 de toekomst van minstens tien erfgoedschatten te verzekeren. Via een publiekscampagne en een stemming worden ook dit jaar weer vier parels van ons erfgoed in de schijnwerpers geplaatst.

Tekst gaat verder onder de afbeelding.

Geschiedenis van Cosmas en Damianus (Brugge)

Het schilderij met de geschiedenis van de heiligen Cosmas en Damianus is een topstuk bewaard in de Sint-Jacobskerk in Brugge. Het toont de tweelingbroers en geneesheren, die stierven als martelaren onder de Romeinse keizer Diocletianus. Cosmas herken je aan de doctorspet en de fles en rol perkament in zijn handen. Damianus heeft een brede hoed op, draagt een pot zalf en een spatel. In de rand is de marteling van deze heiligen verbeeld. Omdat ze armen en kreupelen gratis verzorgden, brachten ze veel mensen tot het geloof. En dat werd hun door de keizer niet in dank afgenomen.

Dit werk van de Brugse kunstenaar Lanceloot Blondeel (1496-1561) geldt als zijn vroegst gesigneerde en gedateerde werk. Imposante architecturale kaders zullen uitgroeien tot zijn handelskenmerk. De bijzondere artistieke waarde is ontegensprekelijk. Het doek is dan ook opgenomen in de lijst van roerend cultureel erfgoed van de Vlaamse Gemeenschap. Maar het is afgesleten en bedekt met vuil en stof. Met jouw stem kan jij dit werk uit 1523 in de Brugse Sint-Jacobskerk een handje helpen om te helen.

Prediking van Johannes de Doper (Aalst)

Een tweede religieus werk onder de genomineerden, is de Prediking van Johannes de Doper, een prachtig schilderij uit de Heilig Hartkerk in Aalst. In het midden, op een open plek in het bos en met een bont gezelschap aan zijn voeten, verkondigt Johannes een boodschap van bekering. Links zien we hoe hij Jezus doopt in de Jordaan. Rechts is zijn marteldood voorgesteld: een gruwelijke onthoofding op bevel van koning Herodes. Op de achterkant van de zijluiken, die dichtgeklapt kunnen worden, staat Johannes de Doper met een schaap dat tegen hem opspringt, en bisschop Ambrosius.

Het zou een werk van Frans Pourbus de Jonge (1569-1622) kunnen zijn, maar door de slechte staat van bewaring kan die toeschrijving niet bevestigd worden. Omdat de Heilig Hartkerk van Aalst niet meer in gebruik is, moet het schilderij elders ondergebracht worden. In 2027 zou het een nieuwe thuis kunnen vinden in de gerestaureerde Sint-Martinuskerk, waar het in de doopkapel tot zijn volle recht zou komen, maar dan liefst grondig opgeknapt.

Is dit werk jouw favoriet? Goed nieuws, het staat momenteel aan de leiding met bijna 4.000 stemmen. Breng zelf ook je stem uit.

De jurk uit de verzameling van Albert Glibert, Brussel

Brusselse schilder Albert Glibert (1832-1916) schonk per testament zijn verzameling oude kostuums aan de Belgische Staat. Deze jurk wordt bewaard in de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis. Hoe een schilder aan kostuums komt? Gilbert liet zijn modellen historische kleding dragen, vaak 18de-eeuwse stukken. Zo creëerde hij een unieke collectie van ongeveer 200 stuks.

De jurk met een klein bloemmotief en gestreepte zijde was een type jurk dat Glibert graag in beeld bracht op zijn schilderijen. Helaas leed zij zware waterschade in het museum in het midden van de 20ste eeuw, waardoor de stof fragiel en vuil is. Bij de renovatie zou verder contextonderzoek ook nog meer kleding en schilderijen van Albert Glibert kunnen opsporen en aan elkaar linken. Stem voor de 18de-eeuwse jurk uit de verzameling van Albert Glibert uit Brussel en laat haar weer floreren tussen de rest van de collectie.

Ambachtstoortsen van de Hallepoort (Brussel)

In de Hallepoort in Brussel, onderdeel van de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis, wordt een verzameling Zuid-Nederlandse toortsen uit de 17de en 18de eeuw tentoongesteld. Deze barokke gildetoortsen of fakkels van de ambachten bestaan uit een versierde staf, bekroond met een symbolische voorstelling van een beroepsgroep en daarop vaak een houder voor een kaars. Ze zijn vervaardigd uit beschilderd metaal en gepolychromeerd of soms zelfs verguld hout.

De toortsen van de ambachten werden gebruikt tijdens processies. Ambachtslieden wandelden mee in de religieuze stoet en droegen met trots hun fakkel als een herkenningsteken voor hun beroep. Vijftien jaar geleden restaureerde het KIK al een deel van de verzameling toortsen van de KMKG. Maar de overige fakkels zijn er slecht aan toe en verdienen eveneens studie en restauratie. Stem op de ambachtstoortsen.

• Op 29 februari wordt de winnaar van de Erfgoed Challenge 2023 bekend gemaakt. Stemmen kan tot en met 18 februari.