'Geen cancelcultuur in Lourdes': mozaïeken van ex-jezuïet Rupnik worden (nog) niet weggehaald

Moeten de bekende mozaïeken van de Sloveense priester-kunstenaar Marko Rupnik uit het heiligdom van Lourdes worden verwijderd nadat bekend werd dat hij meerdere vrouwen seksueel misbruikt heeft en door de jezuïeten uit de orde werd gezet? Volgens sommigen dringt met die vraag de cancelcultuur ook in de Kerk binnen. Anderen vinden dat de Kerk consequent moet zijn. Jean-Marc Micas, bisschop van Lourdes, spreekt zich nu uit en zegt dat de kunstwerken niet onmiddellijk, maar wel op termijn weg moeten.

In Lourdes werd een commissie geïnstalleerd die moest nadenken over de toekomst van Rupniks kunst die heel prominent aanwezig is in het bekende Franse heiligdom. Jean-Marc Micas in La Croix: ‘Voor sommigen zou het verwijderen van de mozaïeken niets uithalen, omdat het trauma van de slachtoffers nooit geheeld kan worden door de vernietiging van alles wat aan hun aanvaller herinnert. Voor hen was het belangrijker om mensen te helpen ‘de bladzijde om te slaan’. Een ander argument bestaat erin te zeggen dat we de man van de kunstenaar moeten scheiden, dat we het werk niet mogen sanctioneren en dat we dan alle werken zouden moeten uitwissen van artiesten die moreel over de schreef gingen. Dit zou zonder meer toegeven zijn aan de spiraal van de modieuze ‘cancelcultuur’.’

Onvermijdelijke armen

De bisschop van Lourdes meent evenwel dat de Kerk opnieuw het risico loopt slachtoffers van misbruik door geestelijken voor het hoofd te stoten en overwegingen van artistieke of economische aard boven de zorg voor mensen te plaatsen.

‘Voor mij is doorslaggevend dat de mozaïeken van  Rupnik voor de slachtoffers een obstakel vormen om naar Lourdes te komen. Een van de door de commissie duidelijk aangetoonde problemen is de alomtegenwoordigheid van deze werken. Je moet deze mozaïeken passeren om de Basiliek van de Rozenkrans binnen te gaan, aangezien ze de gevel en de deuren bedekken. Ze domineren de hele esplanade en men moet er voorbij op weg naar de grot. Slachtoffers hebben mij deze realiteit beschreven als twee armen van een misbruiker die hen omringen en een absoluut verschrikkelijk trauma in hen oproepen.’

Volgens Micas moet Lourdes een plaats van barmhartigheid en herstel zijn voor mensen die beschadigd werden door het leven en ook door de Kerk. ‘Mijn intieme overtuiging is dat (de mozaïeken) op een dag zullen moeten worden verwijderd omdat ze verhinderen dat Lourdes mensen bereikt voor wie de boodschap van het heiligdom bedoeld is. Maar ik wil ze niet meteen verwijderen, omdat het onderwerp zoveel emoties oproept.’

Over de hele wereld bevinden zich 231 werken van Marko Rupnik, die zeer bewonderd werd voor zijn neo-klassieke stijl. Nadat de jezuïeten hem uit de orde hadden gezet, werd hij als priester opgenomen in een Sloveens bisdom. Er bleven evenwel getuigenissen van slachtoffers opduiken. Momenteel onderzoekt het Dicasterie voor de Geloofsleer welke sancties nog tegen hem getroffen moeten worden, zoals bijvoorbeeld het terugbrengen naar de lekenstaat.