Helden van Winterslag

Gewezen mijnwerker schrijft boek over de Italiaanse missie in Limburg

Ter gelegenheid van de zeventigste verjaardag van de Missione Catolica Italiana in Winterslag bij Genk schreef Renato Cipriani het boek 70 jaar Italiaanse pastoraal in Limburg. Het ontstaan en de geschiedenis van de Italiaanse katholieke missie in Winterslag. Na een eerste boek met verslagen en dagboekfragmenten van aalmoezenier Don Fermo Rota, de stichter van de Italiaanse Katholieke Missie in Winterslag, waagde Cipriani zich opnieuw aan het schrijven van een boek. „Als ik wist dat ik in mijn leven zo veel zou schrijven, dan had ik zeker beter opgelet in de klas”, lacht de auteur.
Het idee van een tweede boek over de Italiaanse missie kwam er meteen na het uitgeven van zijn eersteling, Don Fermo Rota. „Mensen vroegen me of ik ook iets in het Nederlands zou uitbrengen”, legt Renato Cipriani uit. „Het boek over de oprichter-aalmoezenier verscheen namelijk in het Italiaans. Het is een naslagwerk waarin diens jaarverslagen over onder meer de evolutie van het onderwijs en de tewerkstelling van de Italiaanse gemeenschap in Winterslag en bij uitbreiding Waterschei en Zwartberg beschreven staan. Het boek 70 jaar Italiaanse pastoraal in Limburg gaat over het ontstaan en de geschiedenis van de Missione Catolica Italiana en beschrijft, naast de invloed en het werk van de aalmoezeniers, ook de sociale en politieke context van de Italiaanse migratie en de zoektocht naar zingeving en geloof.”
Cipriani werd in Winterslag geboren en werkte als zestienjarige in de Genkse mijn. „Jongens leerden elektriciteit op school, meisjes haartooi”, zegt Cipriani. „Op mijn zestiende combineerde ik de middelbare school met ondergronds werken. Uiteindelijk werkte ik nog meer dan dertien [node:field_streamers:0] jaar in de mijn.”
Cipriani’s ouders kwamen met de eerste inwijking van Italiaanse arbeiders en gezinnen in Genk terecht. Italiaanse aalmoezeniers organiseerden hun eerste pastorale zorg in de toenmalige mijngemeenten zoals Genk, maar ook in Maasmechelen, Beringen, Heusden-Zolder en Houthalen-Helchteren. „De Missione Catolica Italiana en het buurthuis Casa Papa Giovanni in de mijncité van Winterslag creëerden een gemeenschap”, legt Cipriani uit. „Les Italiaans en speelpleinwerking maakten dat jonge Italianen zich gesterkt voelden door hun Italiaanse wortels. Het pastorale werk van de aalmoezeniers en andere geestelijken hielp ons met het vinden van onze culturele identiteit en maakte van ons betere mensen.”
Cipriani schreef beide boeken met de steun van de Erfgoedcel Mijn-Erfgoed en de medewerking van tal van mensen die hem hielpen met het uitpluizen van dozen bronnenmateriaal en het achterhalen van verloren gewaande verhalen. „In je eentje kun je zo’n boek niet schrijven”, legt Cipriani uit. „Zelf ben ik nog maar 55, dus zeker verhalen uit de beginjaren van de Italiaanse Katholieke Missie waren aan mij voorbijgegaan.”
Het boek bevat naast een voorwoord van de Genkse burgemeester ook een voorwoord van mgr. Patrick Hoogmartens. Volgens de bisschop getuigt de mijngeschiedenis over de manier waarop in ons land een multiculturele samenleving ontstond. Hoewel over diversiteit en migratie vaak gesproken wordt in termen van probleem, spreekt de Kerk volgens mgr. Hoogmartens liever van genade. „Het bisdom Hasselt is groot geworden, precies terwijl we de grootste migratiegolf kenden, namelijk die van de Italiaanse gemeenschap naar onze provincie”, noteert mgr. Hoogmartens.

Het boek 70 jaar Italiaanse pastoraal in Limburg kost 19,95 euro en is verkrijgbaar in onder andere het buurthuis Casa Papa Giovanni in Genk (Noordlaan 111) en het Pastoraal Informatiecentrum in Kiewit (Tulpinstraat 75).