‘Na elke reis laat je meer los’

José Tack en Gerda Coucke uit Bavikhove trokken in juli met Broederlijk Delen naar Uganda. Ze delen hun ervaringen met ieder die ervoor openstaat

José Tack en Gerda Coucke zijn niet aan hun proefstuk toe als het op reizen aankomt. In 2010 trokken ze op inleefreis naar Guatemala, in Centraal-Amerika. Afgelopen zomer verbleven ze drie weken in het Oost-Afrikaanse Uganda, dit jaar het campagne- land van Broederlijk Delen. En ook met de Aziatische cultuur is het echtpaar uit Bavikhove vertrouwd. „Dit jaar hebben we echter geen reisplannen”, zegt José Tack. „We zijn nog volop in de ban van Uganda. Met plezier getuigen we over ons avontuur.”
– Hoe bereidt u zich voor op zo’n inleefreis?
José Tack • Vooraf zijn er twee vormingsweekends met de voltallige groep deelnemers. Tijdens die sessies leer je elkaar beter kennen en word je geïnformeerd over de sociale, politieke en economische situatie in het gastland en krijg je inzicht in de gewoontes van het land. Die worden dan ter plaatse nog een keer opgefrist. Kwestie van geen mal figuur te slaan. Nog vóór we vertrokken, dienden we onze visie al bij te stellen. En op reis leerden we elke dag wel iets bij. Een inleefreis is de beste manier om te leren loslaten.
– In welke zin diende u uw visie bij te stellen?
José Tack • Het gaat erom dat je ophoudt te kijken door een westerse bril. Zo laat Broederlijk Delen zien dat het geen zin heeft als Belg in Uganda voor Sinterklaas te willen spelen en te denken dat financiële steun volstaat. Ondersteuning dient op een gestructureerde manier te gebeuren, door mensen de nodige kennis en vaardigheden bij te brengen, zodat ze zelf vooruit geraken. Dat wil ook het merendeel van de Ugandezen. Wat voor de meesten van ons echter vanzelfsprekend is, zoals bijvoorbeeld elektriciteit en stromend water, is voor vele Ugandezen een droom.
Ook inzake gezinsplanning dienden we onze visie bij te stellen. Een talrijke kroost is een verzekering voor de oude dag, ook al stel je jezelf al eens vragen bij de landbouwgrond die later onder zeven kinderen moet verdeeld worden, zoals in het geval van Grace, dit jaar de campagnefiguur van Broederlijk Delen.
Gerda Coucke • Na elke reis in een ander continent of cultuur leer je je eigen denk- en levenswijze relativeren. Uganda is een prachtig land. Vooral de natuur en het klimaat konden me bekoren. De mensen zijn er ook vriendelijk en gastvrij. Ze bezitten veel minder dan wij, maar ze blijven niet bij de pakken neerzitten. We kunnen van hen leren.
– Welke impact had de reis op uw dagelijkse levenswijze?<[node:field_streamers:0] br>Gerda Coucke • Sinds Uganda ga ik nog meer bewust om met voeding, bijvoorbeeld door groenten en fruit uitsluitend bij lokale handelaars te kopen of tijdens de winter geen tomaten te kopen. Ook in de supermarkt kijken we voortaan aandachtiger naar de herkomst van het voedsel.
José Tack • Ik probeer me vooral minder druk te maken. Onze gastheer in Uganda weet niet wat stress betekent. Nochtans is hij behalve vader zowel leerkracht als boer. Van maandag tot vrijdag verblijft hij op school.
– Wat maakte nog indruk op u?
Gerda Coucke • Ik was vooral onder de indruk van de vrouwen en de manier waarop ze onder elkaar openlijk praatten over huiselijk geweld. Eenmaal de mannen erbij komen zitten, verandert hun gelaatsuitdrukking. Gelukkig komt ook daar gaandeweg verandering in.
José Tack • Ik vond ook het bezoek aan het radiostation opmerkelijk. Boeren kunnen er terecht met de eenvoudigste vraag. Alle gesprekken en antwoorden worden geregistreerd. Wanneer een antwoord uitblijft, wordt de persoon na afloop opgebeld. De lokale bevolking waardeert die steun erg. We waren trouwens zelf ook even op antenne.
Ook het bezoek aan enkele scholen maakte indruk op me. Als gepensioneerde leerkracht mocht ik even voor de klas staan. Ik leerde de kinderen enkele ritmische oefeningen. Dagelijks stappen ze anderhalf uur naar school en terug naar huis en toch mopperen ze niet. Ze spelen met wat ze vinden, bijvoorbeeld met een kapotte plastic fles of ze maken zelf een voetbal van samengeperste bananenbladeren.
– Wie met Broederlijk Delen op inleefreis trekt, engageert zich om na afloop te getuigen. Wat vertelt u?
José Tack • De rode draad in ons verhaal is de slogan Van hopeloosheid naar hoopvolle toekomst. Je kunt bezwaarlijk zeggen dat mensen in Uganda ongelukkig zijn. Ze roeien met de riemen die ze hebben en dankzij de nodige ondersteuning, onder meer van Broederlijk Delen, doen ze stap voor stap vooruit. Een land moet de kans krijgen zich te ontwikkelen, volgens eigen mogelijkheden en deels op de manier waarop het dat zelf wil. Onze gastheer verwoordde dat mooi. Hij deed een oproep om hen niet individueel te steunen, maar onze bijdrage, eenmaal thuis, te doneren aan de gemeenschap. Zo kan iedereen er een graantje van meepikken. Voor die instelling doe ik mijn petje af. Het toont nog maar eens aan dat onze manier van denken er slechts een van vele mogelijke is. Elke tijd en elke samenleving heeft voor- en nadelen.