‘Iedereen verdient goede zorg’

Ivo Todts is straatverpleegkundige en verzorgt dak- en thuislozen in Hasselt

Ivo Todts (54) woont in As en is straatverpleegkundige voor de ongeveer honderd daklozen of problematische alcohol- en drugsgebruikers in Hasselt. Door de aanpak van het stadsbestuur en de politie zijn die vandaag misschien minder zichtbaar in het straatbeeld, maar ze zijn er wel. „Ik ken de pleintjes, de buurten of de hangplekken. Naar de dokter gaan lukt hen financieel niet, maar ook zij verdienen de zorg die iedereen verdient”, zegt Todts.
Pet op en de rugzak met het herkenbare rode kruis op de schouder, zo loopt Todts dagelijks rond in Hasselt. Onherkenbaar voor Jan met de pet, maar in het vizier van hen die hem nodig hebben. Noem hem gerust een Barmhartige Samaritaan. Dagelijks is hij de meest kwetsbaren in de rand van de samenleving nabij. Op zijn veertigste gaf Ivo Todts een opmerkelijke wending aan zijn loopbaan. Hij verliet de voedingssector en ging opnieuw studeren: verpleegkunde met specialisatie psychiatrie. Vandaag werkt hij voor het Wit-Gele Kruis en lanceerde er enkele succesvolle projecten. Toen CAD Limburg, Centra voor Alcohol en andere Drugproblemen, een halftijdse straatverpleegkundige zocht voor een proefproject, twijfelde hij geen seconde. Het tijdelijke initiatief, dat gefinancierd wordt door het Vlaams Expertisecentrum VAD, de koepel van de Vlaamse organisaties die strijden tegen verslaving aan alcohol en andere drugs, werd voor hem een bijkomende uitdaging.
„Ik liep eerst stage bij vzw Infirmiers de rue in Brussel om er daklozen te helpen en te ondersteunen. Dat doe ik dus vandaag in Hasselt. In mijn rugzak zit basismateriaal van het Wit-Gele Kruis, maar voor zwachtels, pleisters of zalf reken ik op staaltjes van de plaatselijke [node:field_streamers:0] apothekers of andere giften. Toegegeven, het is soms behelpen en er zijn beslist veel noden. Ik doe voornamelijk wondzorg, aan de voeten of de armen, vaak het gevolg van niet-ontsmette injectienaalden. Ik stap niet meteen op de mensen af, maar probeer door mijn aanwezigheid hun vertrouwen te winnen. Ik observeer, let op verborgen tekens en probeer noden te herkennen.”
Todts springt ook geregeld binnen in Café Anoniem waar opbouwwerkers en vrijwilligers dak- en thuislozen opvangen. Daar spreken ze hem aan over allerhande medische problemen. „Zo maakte ik voor een man zonder papieren met zware tandproblemen een afspraak in het ziekenhuis. Hij heeft intussen een prothese. Voor iemand met pijnlijke voeten vond ik een paar aangepaste schoenen. Ik gaf hem echter ook het advies zijn voeten geregeld te wassen. Persoonlijke hygiëne is vaak een onderschat probleem”, stelt Ivo Todts.
Als straatverpleger beleeft Todts schrijnende situaties. De verhalen zijn soms dramatisch, dan weer hoopgevend. Daklozen proberen immers nooit vast te slapen uit angst beroofd te worden, al of niet met geweld. „Sommigen willen ook niet geholpen worden. Het is altijd hun keuze. Opmerkelijk is wel de toename van het aantal jongeren, zelfs jonge gezinnen of zwangere vrouwen. We zien veel agressie en conflicten, misbruik en prostitutie. Maar gelukkig zijn er ook heel wat succesverhalen. Mensen die het goed doen, niet meer gebruiken en een woonst vonden via het OCMW. Zij komen in Café Anoniem anderen inspireren.”
Of die Barmhartige Samaritaan zijn werk kan voortzetten, hangt af van de verdere financiering van het project. In juli gaat immers de geldkraan dicht. Definitief? Dat valt af te wachten. De stad Hasselt en CAD Limburg zoeken intussen naar bijkomende middelen. „Dit gaat over menslievendheid en zorgen voor de meest kwetsbaren in onze samenleving. Zij appreciëren de hulp, want er wordt naar hen omgekeken. Ze verdienen dat respect, want we zetten hen daarmee opnieuw in hun kracht.”