Kerk moet zich schamen en vergiffenis vragen voor misbruik, zegt paus

Oorlog en vrede, hoop, misbruik in de Kerk en gedwongen adopties waren de thema's die paus Franciscus aansneed in zijn toespraak voor ons land.
27/09/2024 - 15:19

Op vrijdagochtend 27 september hield paus Franciscus in het paleis van Laken een toespraak voor de autoriteiten van ons land, de aanwezige vertegenwoordigers van de burgermaatschappij en voor heel ons land. 

Oorlog en vrede

Hij herinnerde aan de naoorlogse geschiedenis van België als 'natuurlijke zetel voor de belangrijkste Europese instellingen'. Na de Tweede Wereldoorlog keken de omliggende landen naar België als 'een synthese van Europa, van waaruit de fysieke, morele en spirituele wederopbouw kon beginnen'. Hij typeerde België als een brug. 

Een plek waar men leert om van de eigen identiteit geen idool of barrière te maken, maar een gastvrije ruimte van waaruit men vertrekt en waarnaar men terugkeert, waar men waardevolle ontmoetingen aanmoedigt en waar men samen op zoek gaat naar nieuwe evenwichten, waar men nieuwe verbanden opbouwt.

Paus Franciscus

België is 'meer dan ooit belangrijk voor het geheugen van het Europese continent', zegt paus Franciscus. Want 'harmonie en vrede zijn geen verworvenheden voor eens en voor altijd, maar eerder een voortdurende opgave en taak die gecultiveerd en onderhouden moet worden met volharding en geduld'. 

Dit land herinnert alle andere landen eraan dat wanneer men, op basis van de meest uiteenlopende en onhoudbare voorwendsels, grenzen en verdragen begint te negeren en het aan wapens overlaat om recht te scheppen door de geldende wet te omzeilen, men de doos van Pandora opent en alle stormwinden opkomen die het huis door elkaar schudden en dreigen te vernietigen.

Paus Franciscus

Toespraak van paus Franciscus in het paleis van Laken, 27 september 2024
Toespraak van paus Franciscus in het paleis van Laken, 27 september 2024 © Belga

Misbruik en gedwongen adopties

Volgens de paus wil de katholieke Kerk een aanwezigheid zijn die hoop geeft. Maar hij wijst ook op 'pijnlijke tegengetuigenissen': ‘De Kerk is heilig, maar ook zondaar.’

'De dramatische gebeurtenissen rond het misbruik van minderjarigen' noemde paus Franciscus 'een plaag die de Kerk vastberaden en standvastig aanpakt, door te luisteren naar de slachtoffers en hen te begeleiden, en door over de hele wereld een uitgebreid preventieprogramma uit te voeren'. 

De paus week hier langdurig af van zijn tekst en verwees naar de eerdere toespraak van premier De Croo, die had verwezen naar de diepe wonden die het misbruik heeft geslagen: ‘Vandaag volstaan daarom niet alleen woorden, er moeten ook concrete stappen worden gezet. De slachtoffers moeten gehoord worden’, aldus De Croo.

De paus zei:

Broeders en zusters, dat is een schande waarvoor we vandaag vergiffenis moeten  vragen, de schande van het misbruik van jonge onschuldigen. We moeten  alles in het werk stellen dat het niet opnieuw gebeurt.

Paus Franciscus

Redeneringen dat misbruik ook in het gezin en de sport voorkomt, vindt hij misplaatst. 'Een enkel geval van misbruik is voldoende om zich te schamen.'

De gedwongen adopties in de jaren 1950-1970 hebben de paus 'bedroefd'. Hij noemde deze 'pijnlijke verhalen' een 'bittere realiteit van een misdaad die samenging met wat helaas het resultaat was van een mentaliteit die in alle lagen van de maatschappij wijdverspreid was'. 

Hoop

Tot slot riep de paus de machthebbers nog op om te durven kiezen voor vrede en het algemeen welzijn.

Ik bid dat de machthebbers de verantwoordelijkheid, het risico en de eer van vrede weten te dragen en dat ze het risico, het schandaal en de waanzin van oorlog weten te vermijden.

Paus Franciscus

Verwijzend naar het thema van zijn bezoek aan ons land, 'hoopvol onderweg', zei de paus nog dat 'deze hoop niet iets is dat je tijdens de reis in je rugzak meedraagt'. 

Hoop is een geschenk van God, en het is iets dat men in zijn hart meedraagt! 

Paus Franciscus

Hij wenst iedereen in ons land toe 'dat u altijd om dit geschenk van de Heilige Geest mag vragen en het ook mag ontvangen, zodat u met hoop op weg gaat in het leven en in de geschiedenis'.

Officiële tekst van de toespraak van paus Franciscus (Frans)