Vrede is geen rust maar verzoening zoeken, altijd en hoe dan ook

Beste broeders en zusters, goedendag!

De catechese is vandaag gewijd aan de zevende zaligspreking, over de bewerkers van vrede, die kinderen van God worden genoemd. Ik ben blij dat ze onmiddellijk na Pasen ter sprake kan komen. Immers, de vrede van Christus is de vrucht van zijn dood en verrijzenis. We hebben het in de lezing uit Sint-Paulus gehoord. Om deze zaligspreking te verstaan, moeten we stilstaan bij het woord vrede, want dat kan misverstaan worden en soms betekenisloos worden.

Shalom

We moeten kiezen tussen twee opvattingen over vrede. Er is op de eerste plaats de Bijbelse opvatting met het schitterende woord shalom dat uitdrukking is van overvloed, bloei, welzijn. Als men iemand in het Hebreeuws shalom toewenst, wenst men hem een mooi leven toe, vol, weelderig, maar ook in overeenstemming met waarheid en gerechtigheid die hun volheid bereiken met de Messias, de koning van de vrede (cf. Jes 9,6; Mi 5,4-5).

Innerlijke rust

Vervolgens is er de andere, meer verspreide, betekenis waarbij het woord vrede begrepen wordt als een soort innerlijke rust: ik ben gerust, ik ben in vrede. Dit is een moderne, psychologische, meer subjectieve opvatting. Over het algemeen beschouwt men vrede als rust, eensgezindheid, innerlijk evenwicht. Dit gebruik van het woord vrede is onvolledig en kan niet verabsoluteerd worden, want in het leven kan onrust een belangrijk element van groei zijn.

Vaak is het de Heer zelf die in ons de onrust wekt naar Hem op zoek te gaan om Hem te vinden. Daarom is het een belangrijk moment van groei.

Er is ook het verschijnsel dat innerlijke gerustheid beantwoordt aan een slapend geweten en geen spirituele vooruitgang betekent. Vaak is de Heer teken van tegenspraak (cf. Lc 2,34-35) die onze valse zekerheid wakker schudt om ons zo tot heil te brengen. Op dergelijke momenten lijkt vrede veraf, maar het is de Heer die ons op dit pad roept om tot de vrede te komen die Hijzelf ons zal schenken.

We moeten ons ook herinneren dat de Heer het heeft over zijn vrede als verschillend van de menselijke, wereldse, wanneer Hij zegt: Vrede laat Ik u na; mijn vrede geef Ik u. Niet zoals de wereld die geeft, geef Ik hem u. (Joh 14,27). De vrede van Jezus verschilt van de wereldse.

Oorlog in stukken

Laten we ons deze vraag stellen: hoe geeft de wereld vrede? Als we aan oorlogen denken dan zien we dat zij gewoonlijk op twee manieren eindigen. Ofwel door de nederlaag van een partij ofwel door vredesakkoorden. We moeten hopen en bidden dat men altijd deze tweede mogelijkheid kiest. We moeten echter vaststellen dat heel de geschiedenis een eindeloze reeks vredesverdragen is die in de volgende oorlogen worden geloochend of gevolgd worden door oorlogen in andere gedaanten of op andere plaatsen. Ook in onze tijd wordt een oorlogin stukken (in het Italiaans: una guerra a pezzi) uitgevochten, volgens scenario’s of werkwijzen die verschillen (cf. Homilie op de militaire gedenkplaats van Redipuglia, 13 september 2014; Homilie in Sarajevo, 6 juni 2015; Toespraak tot de Pauselijke Raad voor de Wetteksten , 21 februari 2020). We mogen minstens het vermoeden koesteren dat bij een globalisatie op basis van economische en financiële belangen de vrede van de enen beantwoordt aan de oorlog van de anderen. Dat is zeker niet de vrede van Christus!

Verzoenen

Daarentegen, hoe geeft de Heer Jezus zijn vrede? We hebben Sint-Paulus horen zeggen dat de vrede van Christus betekent van twee, een maken (Ef 2,14), vijandschap opruimen en verzoenen. En de weg waarlangs men dit werk van vrede kan doen, is zijn lichaam. Hij verzoent inderdaad alles en sticht vrede door zijn bloed op het kruis, zoals dezelfde apostel elders (cf. Kol 1,20) zegt.

Vrede zoeken altijd en hoe dan ook

Ik stel mij hier de vraag en we kunnen ons allen de vraag stellen: wie zijn dus de bewerkers van vrede? De zevende zaligspreking is de meest actieve; uitdrukkelijk werkzaam. Dit woord gelijkt op dat wat in het eerste vers van de Bijbel gebruikt wordt bij de schepping en wijst op beginnen en werken.

Liefde is uit haar aard scheppend – liefde is altijd creatief – en zoekt naar verzoening tegen elke prijs.

Kinderen van God worden zij genoemd die de kunst van de vrede hebben geleerd en in praktijk brengen. Zij weten dat verzoening onmogelijk is tenzij men zijn eigen leven geeft en dat vrede altijd en hoe dan ook gezocht wordt. Altijd en hoe dan ook: dit nooit vergeten! Op deze wijze wordt zij gezocht. Niet als een op zich staande activiteit, vrucht van eigen kunnen. Zij is de openbaring van de genade van Christus, onze vrede die ons tot kinderen van God heeft gemaakt.

De ware shalom en het echte innerlijke evenwicht ontstaan uit de vrede van Christus die ontspringt op zijn kruis en een nieuwe mensheid voortbrengt.

Een nieuwe mensheid die gestalte krijgt in een eindeloze schare van heilige mannen en vrouwen, vindingrijk en scheppend, die altijd nieuwe wegen om te beminnen hebben uitgedacht.

Heilige mannen, heilige vrouwen bouwen de vrede op.

Dit leven als kinderen van God, die door het bloed van Christus de eigen broeders zoeken en vinden, is het ware geluk. Zalig zij die deze weg bewandelen.

En opnieuw aan u allen, zalig Pasen in de vrede van Christus!

Vertaling uit het Italiaans: Marcel De Pauw msc

Lees alles van paus Franciscus op Kerknet.