De 40-dagentijd op muziek: luister mee naar het lied van de dag
Zaterdag 3 april 2021 ~ Dag 40 ~ ‘Johannespassie’, J.S. Bach
Stille Zaterdag • Paastijd is passietijd, dus vertrouwen we aan de vooravond van Pasen op Bachs Johannespassie. Ook wel eens zijn ‘kleine’ passie genoemd, om redenen die ik nooit goed heb begrepen. (Lees ook: Waarom Bachs Johannespassie niet moet onderdoen voor de Mattheüs.) Uit die Johannespassie komt Ach, mein Sinn, een tenoraria over de innerlijke verscheurdheid van Petrus als hij zijn verraad beseft. Het hortende ritme, de grote melodische sprongen, de soms wringende akkoorden: alles in deze aria is ongemakkelijk en verklankt daarmee Petrus' radeloosheid.
Vrijdag 2 april 2021 ~ Dag 39 ~ ‘Parsifal’, Richard Wagner
Goede Vrijdag • Vroeger was het vaste prik in operahuizen: een uitvoering van Wagners Parsifal rond Pasen. Logisch, want Wagners sublieme zwanenzang speelt zich af op Goede Vrijdag en staat bol van christelijke symboliek. Centraal staat een spirituele riddergemeenschap en de Heilige Graal, in het tweede bedrijf afgewisseld door de zinnelijke wereld van de verstoten Klingsor. Het soort opera waar je een leven lang mee zoet bent. Uit deze 4 uur durende opera hieronder het slot uit het eerste bedrijf: Wein und Brot des letsten Mahles.
Donderdag 1 april 2021 ~ Dag 38 ~ ‘Ubi caritas’, Paul Mealor
Witte Donderdag • Een klassieker op Witte Donderdag is dit Ubi caritas, genoemd naar de eerste woorden uit de hymne die traditioneel wordt gezongen tijdens de voetwassing. Ubi caritas et amor, Deus ibi est – Waar liefdadigheid/dienstbaarheid en liefde is, daar is ook God. De keuze uit composities is groot: van de Gregoriaanse hymne en composities die zich daarop baseren (bijv. Maurice Duruflé) tot populaire hedendaagse versies van bijv. Ola Gjeilo of Morten Lauridsen. Een opmerkelijke versie is die van de Brit Paul Mealor. Hij componeerde die in 2011 in opdracht van prins William en prinses Kate. Tijdens hun huwelijksmis werd dit Ubi caritas voor het eerst gezongen.
Woensdag 31 maart 2021 – Dag 37 – ‘Het verraad van Judas’, Georgi Sviridov
Heilige Woensdag • Het verraad van Judas staat centraal in Matthäus 26:14-25. Voor dertig zilveren munten gaat hij Jezus aangeven. Vreemd genoeg is over Judas’ verraad door de eeuwen heen bitter weinig muziek gewijd. Natuurlijk speelt hij zijn rol in de vele passieverhalen, maar zelden of nooit staat zijn figuur centraal. Bob Dylan schreef ooit The Ballad of Frankie Lee and Judas Priest en her en der dook wel eens een Judas Passion op, zoals in 2017 van de Britse componiste Sally Beamish. Maar die grote Judas-compositie, die moet dus nog komen. We doen vandaag een beroep op een kleinood van de Russische componist Georgi Sviridov (1915-1998). Het verraad van Judas in één van de delen uit zijn cyclus Jezus’ leven op aarde voor a capella koor.
• Wil je kans maken op een duoticket voor het nieuwe bezoekerscentrum van de Sint-Baafskathedraal, ontdek dan ook 'Traag kijken naar Christus’ blozende wangen op verrijzenispaneel' en ga naar het wedstrijdformulier. Ontdek ook de wedstrijden van de voorbije weken in de Vastenreeks Doortocht.
Dinsdag 30 maart 2021 ~ Dag 36 ~ ‘Lied van Petrus’, Stef Bos
Heilige Dinsdag • Eén van jullie zal mij uitleveren, voorspelt Jezus aan zijn leerlingen (Johannes 13). Hij geeft een stuk brood aan Judas, die vertrekt. Petrus zegt dat hij voor Jezus zijn leven wil geven, maar krijgt te horen: Voordat de haan kraait, zul jij drie keer zeggen dat je mij niet kent. (Vert. Bijbel in Gewone Taal). Over de figuur van Petrus maakte Stef Bos dit mooie Lied van Petrus.
Dan ik waar kon maken
Heb getwijfeld en heb soms
Mijn dromen verraden
Een vriend laten vallen
Mezelf vervloekt
Want ik ben een mens
Ik ben een mens
Van vlees en van bloed
Maandag 29 maart 2021 – Dag 35 – ‘Cum autem Jesus in Bethania’, Richard Davy
Heilige Maandag • Weinig is geweten over de Engelse componist Richard Davy (ca. 1465-1538). Hij is wel de componist van de oudst bekende toonzetting van de Matthäuspassie. Het manuscript ervan maakt deel uit van het Eton Choirbook. Jezus en de Evangelist reciteren hun partijen, alle andere rollen worden vierstemmig gezongen door een koor. Ook opvallend: terwijl veel passies meteen ‘in de actie’ beginnen, start Richard Davy op Heilige Maandag, met het bezoek van Jezus aan zijn vrienden in Bethanië.
• Abonneer je op de Spotify-lijst
• Wil je kans maken op een duoticket voor het nieuwe bezoekerscentrum van de Sint-Baafskathedraal, ontdek dan ook 'Traag kijken naar Christus’ blozende wangen op verrijzenispaneel' en ga naar het wedstrijdformulier. Ontdek ook de wedstrijden van de voorbije weken in de Vastenreeks Doortocht.
Zaterdag 27 maart 2021 ~ Dag 34 ~ ‘Himmelskönig, sei willkommen’ (BWV 182), J.S. Bach
Palmzondag • We blikken vooruit naar morgen, zondag 28 maart: Palmzondag. De intrede van Jezus in Jeruzalem was het onderwerp van Bachs eerste cantate in zijn periode in Weimar. Himmelskönig, sei willkommen werd voor het eerst uitgevoerd op Palmzondag 1714. Het is nog een a-typische cantate, zonder de gebruikelijke afwisseling tussen recitatieven en aria’s, maar met een dubbel koor om af te sluiten. Dit is het eerste: Jesu, deine Passion.
Vrijdag 26 maart 2021 ~ Dag 33 ~ ‘Tehillim’, Steve Reich
Psalm 18 • Steve Reich (°1936) herleiden tot minimal music is hem onrecht aandoen – het is maar een deel van zijn lange en intrigerende muzikale pad. Zo liet de Amerikaanse componist zich verschillende keren leiden door religieuze thema’s. In zijn opera The Cave verkent hij bijvoorbeeld de wortels van het jodendom, christendom en islam. In Tehillim zette hij vier psalmen op muziek, waaronder deze Psalm 18, de psalm van de dag.
• Wil je kans maken op een duoticket voor het nieuwe bezoekerscentrum van de Sint-Baafskathedraal, ontdek dan ook 'Traag kijken naar Christus’ blozende wangen op verrijzenispaneel' en ga naar het wedstrijdformulier. Ontdek ook de wedstrijden van de voorbije weken in de Vastenreeks Doortocht.
Donderdag 25 maart 2021 ~ Dag 32 ~ ‘Annunciation’ (Rozenkranssonates), H.I.F. von Biber
Maria-Boodschap • Op ‘Annunciatie’ of ‘Maria-Boodschap’ wordt de aankondiging van de geboorte van Jezus aan Maria herdacht, precies negen maanden voor Kerstmis. Het brengt ons bij de beroemde en beruchte Rozenkranssonates van Heinrich Ignaz Franz von Biber (1644-1704). Een reeks van 15 vioolsonates, elk met een geloofsmysterie als onderwerp. Annunciatie is het eerste in de reeks.
Woensdag 24 maart 2021 ~ Dag 31 ~ ‘Heroe de el Salvador (A Monseñor Romero)’, Colectivo Cenizas
Romero • Op 24 maart 1980 wordt Oscar Romero, aartsbisschop van San Salvador, tijdens het vieren van de eucharistie in een ziekenhuis doodgeschoten door een politiek activist. Een maand eerder had Romero een eredoctoraat aan de KU Leuven ontvangen voor zijn strijd voor de mensenrechten. Op 14 oktober 2018 verklaarde paus Franciscus hem heilig. De folkgroep Colectivo Cenizas brengt in dit lied hulde aan de ‘held van El Salvador’.
Dinsdag 23 maart 2021 ~ Dag 30 ~ ‘Pope Francis’, Bryce Dessner
Castel Gandolfo • Precies 8 jaar geleden vond in het pauselijke buitenverblijf Castel Gandolfo een unieke ontmoeting plaats: de nieuwe paus Franciscus ging er op bezoek bij zijn voorganger, Benedictus XVI. De twee praatten een tijdje in de bibliotheek en lunchten samen. De ontmoeting vormde de inspiratie voor de fictieve maar goedmoedige film The Two Popes. Jonathan Pryce speelt daarin de rol van paus Franciscus, Anthony Hopkins die van zijn voorganger.
• Abonneer je op de Spotify-lijst
Maandag 22 maart 2021 ~ Dag 29 ~ ‘Light of the world’, Lauren Daigle
Joh 8, 12-20 • ‘Ik ben het licht voor de wereld. Als je mij volgt, leef je niet meer in het donker. Dan hoor je bij het licht dat leven geeft’, zegt Jezus in Johannes 8. Een tot de verbeelding sprekende passage, onder meer opgepikt door de Amerikaanse zangeres Lauren Daigle - wel eens ‘de christelijke Adele’ genoemd.
And can you hear the angels singing
Glory to the light of the world
Glory the light of the world is here
• Lees verder: Lauren Daigle zingt alleen voor God
Zaterdag 20 maart 2021 ~ Dag 28 ~ ‘Judica me’, Lennox Berkeley
Judica • We blikken al vooruit naar zondag, de vijfde zondag in de 40-dagentijd. Die wordt ‘Judica’-zondag genoemd, ontleend aan het beginwoord van het introïtusgezang Judica me, Deus. De Britse componist Lennox Berkeley (1903-1989) maakte op deze tekst dit koorwerk, geschreven en voor het eerst uitgevoerd ter gelegenheid van zijn 75ste verjaardag, in 1978.
Vrijdag 19 maart 2021 ~ Dag 27 ~ ‘Missa Sancti Josephi’, Jan Dismas Zelenka
Sint-Jozef • Redenen genoeg om de Feestdag van Sint-Jozef luister bij te zetten. Paus Franciscus riep 2021 uit tot het jaar van Sint-Jozef. Zelf heeft hij ook een bijzondere band met Sint-Jozef: in een interview vertelde de paus dat hij in zijn werkkamer en slaapkamer een beeld van een slapende Jozef heeft staan. Voor de muziek doen we een beroep op de Missa Sancti Josephi van Jan Dismas Zelenka, tijdgenoot van J.S. Bach en Händel.
Donderdag 18 maart 2021 ~ Dag 26 ~ ‘Farther along’, Josh Garrels
Tip van een lezer • Mooi om te merken dat onze 40-dagenlijst niet alleen wordt gevolgd, maar dat lezers ook zelf voorstellen doorsturen! Deze is alleszins een ontdekking: Josh Garrels (40). In de teksten van deze Amerikaanse singer-songwriter is zijn geloof nooit ver weg. In Farther along bijvoorbeeld verwoordt hij het dilemma van veel gelovigen: I wondered why the good man dies, the bad man thrives (Ik vroeg mij af waarom een goed man sterft terwijl een slecht man zijn gang kan gaan).
Farther along we'll know all about it
Farther along we'll understand why
So cheer up my brothers,
live in the sunshine
We'll understand this, all by and by
Woensdag 17 maart 2021 ~ Dag 25 ~ ‘Panis angelicus’, John McCormack
Saint-Patrick’s Day • 17 maart is Saint-Patrick’s Day, in niet-coronatijd een dag die in Ierland duchtig wordt gevierd. De Heilige Patrick (gestorven in 461) wordt beschouwd als de man die het christendom naar Ierland bracht. Hij wordt vaak afgebeeld met een klavertje-drie (‘shamrock’), dat hij zou hebben gebruikt om de goddelijke Drie-eenheid uit te leggen. We gedenken Saint-Patrick met Panis angelicus van Cesar Franck, gezongen door John McCormack, de legendarische Ierse tenor. McCormack was een diepgelovig man die zich voluit inzette voor goede doelen. Hij werd er in 1928 voor beloond met de titel van ‘Pauselijke Graaf’. Beluister hieronder een historische opname uit 1927.
Dinsdag 16 maart 2021 ~ Dag 24 ~ ‘Eine feste Burg ist unser Gott’, The King’s Singers
Psalm 46 • Een kleine tijdreis vandaag. Startpunt is Psalm 46: Bij God zijn wij veilig, hij helpt ons als we in nood zijn. Die psalm lag aan de basis van de 16de-eeuwse hymne Ein feste Burg ist unser Gott. Die zou op zijn beurt heel wat componisten inspireren tot orgelvariaties (Reger), orkestcomposities (Mendelssohn) en vocaal werk, het bekendste daarvan uiteraard de cantate van Bach. Voor de uitvoering gaan we echter te rade bij de Engelse a capellagroep The King’s Singers, al meer dan een halve eeuw actief én befaamd. Luister naar hun verfrissende uitvoering.
Maandag 15 maart 2021 ~ Dag 23 ~ ‘Attende, Domine’, Gregoriaans
Gregoriaans • Luister, Heer, en heb medelijden, want wij hebben tegen U gezondigd. Het Gregoriaanse boetelied Attende, Domine (‘Luister, Heer’) wordt bij uitstek gezonden in de Veertigdagentijd. Het bestaat uit een refrein en vijf strofen, waarin om vergiffenis wordt gesmeekt voor crimina (misdaden), delicti (vergrijpen) en occulta (geheimen, dingen die het daglicht niet mogen zien). Attende, Domine gaat terug tot een Mozarabische litanie uit de 10e eeuw.
Zaterdag 13 maart 2021 ~ Dag 22 ~ ‘Et incarnatus est’, W.A. Mozart
Paus Franciscus • Op 13 maart 2013 werd de Argentijnse kardinaal Jorge Mario Bergoglio verkozen tot nieuwe paus. Paus Franciscus is een groot liefhebber van klassieke muziek, zo zal blijken. Eén van zijn favorieten in de Mis in c (KV 427) van Mozart met daarin dit Et incarnatus est. ‘Het verheft je tot God’, zei de paus erover.
Vrijdag 12 maart 2021 ~ Dag 21 ~ ‘De torens van San Gimignano’, Frank Boeijen
Fina van San Gimignano • De legende over (Jose)Fina van San Gimignano vertelt over een jong meisje dat door ziekte (door haar ascetische levenswijze, wordt gezegd) deels verlamd geraakt. Op haar sterfbed – een plank in een kamer vol ratten – verscheen paus Gregorius aan haar: 12 maart werd de sterfdag van hen allebei. Fina werd heiligverklaard en werd de beschermheilige van het populaire Toscaanse stadje. Frank Boeijen zong er in 1998 dit lied over: De torens van San Gimignano.
Donderdag 11 maart 2021 ~ Dag 20 ~ ‘Symfonie nr. 1, Jeremiah’, Leonard Bernstein
Jeremia • ‘Luister altijd naar wat ik zeg. Dan zal ik jullie God zijn, en dan zullen jullie mijn volk zijn’, luidt de boodschap die Jeremia in de tempel overbrengt. Niemand minder dan Leonard Bernstein liet zich door het boek inspireren voor zijn Eerste Symfonie, geschreven in 1942. Bernstein was toen amper 24 en kon niet weten dat hij vooral als dirigent de geschiedenis zou ingaan, wat zijn ambities en tijd als componist drastisch zou beperken. De symfonie is opgebouwd uit drie delen: ‘Prophecy’, ‘Profanation’ en ‘Lamentation’. In het laatste deel wordt uitgebreid uit de bijbeltekst gezongen.
Woensdag 10 maart 2021 ~ Dag 19 ~ ‘Lauda Jerusalem’, Antonio Vivaldi
Psalm 147 • Vreemd dat Lauda Jerusalem van Antonio Vivaldi zo vergeten is. 7 minuten muzikale energie van de toen 61-jarige componist, geschreven twee jaar voor zijn dood in 1741. Deze dag, met Psalm 147 op de liturgische kalender, is dan ook uitgelezen om deze parel op te vissen.
Dinsdag 9 maart 2021 ~ Dag 18 ~ ‘Santa Francesca Romana’, Antonio Caldara
Francesca Romana • Vandaag gedenken we de Romeinse Francesca Romana (1384-1440), in 1608 heiligverklaard. Francesca werd gedwongen te trouwen met een vooraanstaande en begoede militair, maar deelde die rijkdom met armen en zieken. Ze verzorgde pestlijders en besmette daardoor twee van haar drie zonen, die aan de ziekte stierven. Stichtte de oblatenorde van Tor de' Specchi en kreeg mystieke ervaringen. De kerk Santa Maria Nuova aan het Forum Romanum is naar haar genoemd. Ze is één van de beschermheiligen van de stad Rome. Antonio Caldara componeerde een opera over haar leven, Santa Francesca Romana.
• Bekijk deze fotoreportage: ‘Een uniek bezoek aan Tor de’ Specchi, het klooster van Francesca Romana’
Maandag 8 maart 2021 ~ Dag 17 ~ ‘La passion de Simone’, Kaija Saariaho
Internationale Vrouwendag • Op deze dag hoort uiteraard een vrouwelijke componiste in de kijker, Kaija Saariaho (°1952), en een vrouwelijk thema: mystica Simone Weil (1909-1943). De twee komen samen in de opera La Passion de Simone, die de Finse componiste in 2006 schreef. Opgevat als een passie-verhaal met 14 statiën/hoofdstukken en een slotbeschouwing. Meer weten over Weil? Lees deze bijdrage van Sim D'Hertefelt: ‘Simone Weil — 5 weergaloze gedachten van een mystica die ergernis oproept’.
Zaterdag 6 maart 2021 ~ Dag 16 ~ ‘Wiederstehe doch der Sünde’, J.S. Bach
Occuli • We blikken al even vooruit naar morgen, zondag 7 maart, de derde zondag van de 40-dagentijd. Bijgenaamd Oculi, naar de beginwoorden van het introïtusgezang Oculi mei semper ad Dominum, ‘Mijn ogen zijn altijd gericht op de Heer’.
Voor deze zondag schreef Johann Sebastian Bach de cantate Wiederstehe doch der Sünde. Daarmee is het, naast zijn passies natuurlijk, één van de weinig werken die Bach voor de 40-dagentijd componeerde. Het was in die tijd namelijk ongebruikelijk om in deze ‘stille tijd’ muziek te spelen. Waarom dan deze uitzondering? Bach voerde Wiederstehe doch der Sünde uit op 4 maart 1714, twee dagen nadat hij was aangesteld in Weimar. Wellicht wou hij daarmee aantonen dat hij zijn taak om elke maand een stuk kerkmuziek te componeren zonder moeite kon nakomen…
Beluister hieronder een transcriptie voor piano van de openingsaria.
Vrijdag 5 maart 2021 ~ Dag 15 ~ ‘Missa Solemnis’, Ludwig van Beethoven
Harnoncourt • Dag op dag 5 jaar geleden stierf Nikolaus Harnoncourt (1929-2016), de dirigent die het stof afblies van heel wat partituren, niet in het minst van Bachs cantates. Maar het was de Missa Solemnis van Ludwig van Beethoven die een bijzondere rol zou spelen in zijn ontzagwekkende carrière. In 1992 zorgde zijn uitvoering van de mis op de Salzburger Festspiele voor een sensatie, net als de cd-opname ervan. In 2015 nam hij de Missa Solemnis opnieuw op. Het werd zijn laatste cd-opname, ze verscheen enkele maanden na zijn dood.
• Abonneer je op de Spotify-lijst
Donderdag 4 maart 2021 ~ Dag 14 ~ ‘Symfonie nr. 2, Auferstehung’, Gustav Mahler
Auferstehen! • Precies 126 jaar geleden, op 4 maart 1895, dirigeerde Gustav Mahler de eerste uitvoering van zijn Tweede Symfonie. Een gedeeltelijke uitvoering was het, want op dat moment ontbraken nog het cruciale slotdeel. Mahler wilde daarin ook zangers inzetten (naar het voorbeeld van Beethoven 9), maar vond geen geschikte tekst. Die werd aan hem geopenbaard toen hij de begrafenis bijwoonde van een bekende dirigent. Mahler hoorde er het gedicht Die Auferstehung van Friedrich Gottlieb Klopstock. En pas op het laatste kwam het beroemdste deel van de symfonie erbij: Urlicht.
Woensdag 3 maart 2021 ~ Dag 13 ~ ‘Heaven’s Gate’, Piers Faccini & Dawn Landes
Woestijn • Piers Faccini (Brit) en Dawn Landes (Amerikaanse) bundelden in 2016 de krachten voor Desert Songs, een collectie van vijf liedjes die ontstonden tijdens lange wandelingen en gesprekken in Zuid-Frankrijk. Beiden bleken grote affiniteit te hebben met Thomas Merton en de Woestijnvaders.
Show me the way to heavens gate
Show me the way and I'll walk
...https://genius.com/Dawn-landes-and-piers-faccini-heavens-gate-lyrics
Dinsdag 2 maart 2021 ~ Dag 12 ~ ‘Become desert’, John Luther Adams
Woestijn • John Luther Adams (°1953) – niet te verwarren met John Adams – kan je met reden een natuurcomponist noemen. Niet omdat hij je de natuur laat horen (door de klank van de natuur of dieren te evoceren), maar omdat hij je die natuur wil laten voelen. Zelf drukt hij het zo uit: ‘Je begint te luisteren op een manier die je nog nooit hebt ervaren. De ruimte rondom jou lijkt groter dan je je kan voorstellen.’ Zijn verblijf in woestijnen in Mexico en Chili resulteerde in Become desert, (‘Word een woestijn’), een muzikale woestijnervaring.
Maandag 1 maart 2021 ~ Dag 11 ~ ‘Lass mich ihn nur noch einmal küssen’, attr. J.S. Bach
Lukas • Oordeel niet, dan zal er niet over je geoordeeld worden, luidt de bekende passage uit Lukas 6. Het Lukasevangelie inspireerde niet zoveel componisten, ook niet voor de passieweek. Het blijft vooral bij Schütz, Telemann, Penderecki, Rihm en een passie die hoogstwaarschijnlijk onterecht aan J.S. Bach werd toegeschreven. De echte componist is onbekend (Johann Melchior Molter?), maar dat verhindert ons niet om te genieten van de muziek, zoals van deze klaaglijke tenoraria: Lass mich uhn nur noch einmal küssen.
Zaterdag 27 februari 2021 ~ Dag 10 ~ ‘Beati quorum via’, Charles Villiers Stanford
Psalm 119 • Dag 10 van de 40. Op de liturgische kalender vinden we Psalm 119 terug: Gelukkig wie de volmaakte weg gaan en leven naar de wet van de Heer. De wat miskende Ierse componist Charles Villiers Stanford (1852-1924) gebruikte de openingsregel voor één van zijn Latijnse motetten, Beati quorum via. Over het kanaal nog altijd vaste prik op het repertoire van koren, hier helaas onbekend. Luister mee naar dit pareltje, in de edele toonaard van As en dan weet je: alles komt goed.
Vrijdag 26 februari 2021 ~ Dag 9 ~ ‘De Profundis’, Max Richter
Psalm 130 • In de tv-serie The Leftovers verdwijnen in één dag tijd wereldwijd 140 miljoen mensen, of 2% van de wereldbevolking. Het verhaal focust zich vooral op het gezin Garvey en hun kennissen in de fictieve stad Mapleton. Daarbij ook een priester, wiens kerk dreigt verkocht te worden. Max Richter schreef voor de serie soms onwerelds klinkende muziek, zoals dit De Profundis, naar de beginwoorden van de psalm van de dag, Psalm 130.
Donderdag 25 februari 2021 ~ Dag 8 ~ ‘Tune your harps’, G.F. Händel
Ester • Ester is één van die bijzondere vrouwen met een eigen boek in het Oude Testament. Heer, geen andere helper heb ik dan U, bidt ze vandaag op de liturgische kalender. Muzikaal vond Ester echter weinig weerklank. Gelukkig was er de goeie oude G.F. Händel die een volledig oratorium aan haar wijdde. Hét succesnummer daaruit is Tune your harps, waarin tenor en hobo worden begeleid door pizzicati van alle strijk- en tokkelinstrumenten.
Woensdag 24 februari 2021 ~ Dag 7 ~ ‘O magne Pater’, Hildegard von Bingen
Pater Paulus van Dendermonde • Op 24 februari herdenken we Pater Paulus (1824-1896). Hij werd geboren in Mol, maar trad in bij de benedictijnen van de Sint-Pieters- en Paulusabdij Dendermonde. Hij ligt er ook begraven in de abdijkerk op de Vlasmarkt. Pater Paulus van Dendermonde wordt herinnerd als een charismatisch man die van grote betekenis is geweest voor de geschiedenis van de abdij. Voor de muziek putten we vandaag uit de ‘Dendermonde Codex’ van Hildegard von Bingen.
Dinsdag 23 februari 2021 ~ Dag 6 ~ ‘Vater unser’, Arvo Pärt
Onzevader • Als jullie bidden, gebruik dan deze woorden, luidt het in Mattheüs 6, gevolgd door het Onzevader. Arvo Pärt maakte er in 2005 een — als altijd — sobere maar indringende compositie van voor jongenssopraan en piano. In deze video zit Pärt zelf aan de piano in een uitvoering voor paus Franciscus.
Maandag 22 februari 2021 ~ Dag 5 ~ ‘Gott ist mein Hirt’, Franz Schubert
Psalm 23 • Op de liturgische kalender vinden we vandaag de populaire Psalm 23 terug. Tientallen keren op muziek gezet, ook door vele groten. Franz Schubert (1797-1828) schreef precies 200 jaar een versie voor vrouwenstemmen met pianobegeleiding op vraag van een zanglerares aan het Conservatorium van Wenen. Het is een verrukkelijk kleinood dat, geholpen door een briljante pianobegeleiding, alle sferen en gedachten van de psalm verklankt. Voor de tekst leunde Schubert op een vertaling van theoloog Moses Mendelssohn, grootvader van componist Felix.
Zaterdag 20 februari 2021 ~ Dag 4 ~ ‘Gratia Plena’, Andrea Bocelli
Feestdag Jacinta Marto (Fatima) • Jacinta Marto (1910-1920) was één van de drie Portugese kinderen aan wie Maria verscheen, wat leidde tot het ontstaan van Fatima als bedevaartsoord. In 2017 werd Jacinta samen met haar broer Francisco (1908-1919) heiligverklaard. Het verhaal werd vorig jaar verteld in de film Fatima. Andrea Bocelli werkte mee aan de soundtrack van de film en zong dit Gratia Plena.
Vrijdag 19 februari 2021 ~ Dag 3 ~ ‘Miserere’, Henryk Górecki
Psalm 51 • Vandaag staat Psalm 51 centraal, muzikaal vooral bekend als het Miserere. Wat dacht je van de versie van de Poolse componist Henryk Górecki (1933-2010). Górecki tekende ooit compleet onverwacht voor een gigantisch commercieel succes met zijn meditatieve Derde Symfonie. Het Miserere ligt in dezelfde lijn. Górecki schreef het in 1981 als protest tegen het optreden van de overheid bij protesten in de stad Bydgoszcz. De compositie voor a capella koor duurt in zijn geheel een half uur en bestaat uit 11 delen. In de eerste 10 delen is Domine Deus noster telkens de enige tekst. Alleen in het slotdeel (hieronder te beluisteren) wordt Miserere nobis gezongen. Een prachtig, intens werk.
Donderdag 18 februari 2021 ~ Dag 2 ~ ‘Song of Bernadette’, Jennifer Warnes
Feestdag Bernadette van Soubirous • In België en Frankrijk vieren we vandaag de feestdag van Bernadette Soubirous (1844-1879), aan wie Maria 18 keer verscheen tussen 11 februari en 16 juli 1858. Jennifer Warnes zingt over haar in Song of Bernadette, een nummer waar Leonard Cohen aan meeschreef. Opvallend detail: Bernadette was de eerste naam die de zangeres kreeg bij haar geboorte, maar op aandringen van familie werd het alsnog ‘Jennifer’. Tijdens een tournee met Leonard Cohen kwam ze in de jaren 80 voorbij Lourdes en raakte ze gefascineerd door haar bijna-naamgenote.
So many hearts I find, broke like yours and mine
Torn by what we've done and can't undo
I just want to hold you, come on let me hold you
Like Bernadette would do
Woensdag 17 februari 2021 ~ Dag 1 ~ ‘The glory of these 40 days’, Tony Alonso
Aswoensdag • In Engelstalige landen is dit een populaire koorklassieker: The glory of these 40 days, een ideale start voor de 40-dagentijd. Tony Alonso, een Amerikaanse theoloog en componist met Cubaanse wortels, zorgt voor een intieme uitvoering. Alonso werd meermaals genomineerd voor Emmy Awards, maar hij is nooit echt op zoek naar de perfecte opnames met de beste zangers, zegt hij zelf: ‘Mijn hart gaat in de eerste plaats uit naar gewone mannen en vrouwen, zonder enige muzikale training, die gewoon samen zingen. De Bijbel staat vol met aanmoedigingen om te zingen, zonder aanwijzingen of voorwaarden.’
The glory of these forty days
we celebrate with songs of praise,
for Christ, through whom all things were made,
himself has fasted and has prayed. (...)
• Abonneer je op de Spotify-lijst