Carlo Acutis, straks de eerste heilige van dit millennium [portret]

Op YouTube vind je interviews met Antonia Salzano, moeder van Carlo Acutis. De overtuiging waarmee ze over haar christelijk geloof spreekt, staat in groot contrast met de vrouw die vroeger maar bij drie gelegenheden een kerk vanbinnen zag: bij haar eerste communie, plechtige communie en huwelijk. Daar zou haar zoon Carlo verandering in brengen: onder zijn invloed werd ze een vurige gelovige, die bevlogen getuigt over het Evangelie en het leven en werk van haar zoon: ‘Hij bekeerde me. Dat beschouw ik evenzeer als een mirakel. Ik was ver van de kerk. Ik groeide op in een geseculariseerd gezin, zoals miljoenen mensen vandaag. Maar door mijn zoon, die mij voortdurend indringende vragen stelde over het geloof, werd ik gedwongen na te denken. Dat was de reden waarom ik dichter bij de Kerk kwam.’

Ze is niet de enige, getuigt ze: ‘Carlo ademde het Evangelie uit en als vanzelf trok hij daardoor mensen aan. Verschillende mensen heeft hij zo teruggebracht tot het geloof, ook jonge mensen.’

Carlo Acutis stierf op 12 oktober 2006 op 15-jarige leeftijd. Op 10 oktober 2020 werd hij zaligverklaard. Sinds de paus een tweede wonder erkende dat aan Acutis wordt toegeschreven, staat niets diens heiligverklaring in de weg. Vermoedelijk zal die plaatsvinden in 2025, een Jubeljaar in de katholieke Kerk.

(Lees verder onder de foto.)

Carlo Acutis wordt op 3 mei 1991 in Londen geboren in een welstellende Italiaanse familie. Zijn ouders, bankiers Andrea Acutis en Antonia Salzano, wonen als expats in Londen. Niet lang na de geboorte van hun zoon vestigen ze zich in Milaan.

Carlo is een vroege en vlotte prater, met een bijzondere interesse. ‘Vanaf zijn vierde was hij in de ban van alles wat religie betrof’, vertelt zijn moeder Antonia op YouTube. ‘Als we in een stad wandelden en we passeerden een kerk, wou hij altijd binnengaan om hallo te zeggen aan Jezus en Maria. Of we moesten een bloemetje kopen om aan een mariabeeld te leggen.’

Poolse kinderoppas

Het is de Poolse kinderoppas van het gezin, Beata, die Carlo’s religieuze gevoeligheid ontdekt en verder stimuleert. Beata is zelf diepgelovig, ze heeft een bijzondere spirituele band met haar landgenoot Karol Wojtyla, paus Johannes Paulus II. Het is zij die Carlo zijn eerste gebedjes leert en met hem voor het eerst naar een eucharistieviering gaat.

Het meisje herinnert zich hoe ze ooit werd uitgelachen omdat ze een rozenkrans rond haar hals droeg. Carlo, op dat moment drie jaar oud, vertelde Beata dat ze zich niets moest aantrekken van de opmerkingen, en dat haar halsketting de mooiste van de hele wereld was. Die affiniteit met de rozenkrans zou nooit verminderen, want, zo stelde Carlo: ‘De rozenkrans is mijn snelweg naar de hemel.’ 

Die uitspraak zou zijn motto worden, je vindt ze terug op tal van bidprentjes en memorabilia.

(Lees verder onder de foto.)

Carlo ontvangt zijn eerste communie op zijn zevende, in het klooster van St-Ambrogio ad Nemus in Milaan. Voortaan gaat hij meer dan eens per week naar de mis en wekelijks te biecht. Verder houdt hij zoals zoveel kinderen van zijn leeftijd van voetbal, Pokémon, actiefilms en dieren - hij heeft op een bepaald moment vier honden, twee katten en verschillende goudvissen.

‘Carlo wou zijn tijd niet verspelen’

Gedienstig, geëngageerd en goedlachs, zo omschrijven klasgenoten hem. Altijd bereid om de handen uit de mouwen te steken. Op zijn 10de helpt hij mee met parochiale activiteiten, onder andere met het uitbouwen van een website — zijn passie voor informatica is toen al duidelijk. Hij wordt ook vrijwilliger in een project voor bejaarden en kansarmen. Zijn moeder: ‘Carlo wou zijn tijd niet verspelen. Ook al hield hij van computerspelletjes, hij zette voor zichzelf de limiet op één uur per week. De rest van zijn tijd ging naar eucharistie en vrijwilligerswerk.’

De familie-uitstappen van het gezin Acutis staan meer en meer in het teken van religie. Assisi wordt een geliefdkoosde bestemming — zijn ouders hebben er een buitenverblijf —, maar ze bezoeken ook plaatsen waar ooit een eucharistisch mirakel plaatsvond. Carlo is erdoor gefascineerd. Voor hem zijn ze het bewijs dat Christus levend in ons midden is.

(Lees verder onder de foto.)

Na zijn vormsel gaat Carlo les volgen aan de jezuïetenschool Instituto Leone XIII in Milaan. Op 13-jarige leeftijd wordt hij assistent-catechist, en webmaster van de websites van zijn parochie en van zijn school. Carlo blijkt immers meer dan gewone aanleg te hebben voor computers en informatica. In leerboeken die maar voor oudere middelbare scholieren en hogescholen zijn bestemd, wil hij meer te weten komen over hoe je zelf programma’s schrijft en websites bouwt.

Leerkrachten van toen getuigen dat hij populair is op school en zich met overtuiging mengt in discussies over geloof en abortus. Hij bekommert zich om klasgenoten wier ouders gaan scheiden en bij meer dan één gelegenheid verdedigt hij mensen met een beperking die worden bespot. Meisjes benadert hij met een opvallende hoffelijkheid; hij maant hen aan niet lichtzinnig om te gaan met hun lichaam - hun ‘tempel van God’.

De schoonheid van hun ziel

Hij vraagt zich af: ‘Waarom zijn zo veel mensen bezig met hun uiterlijke schoonheid en niet met de schoonheid van hun ziel?’

Zijn moeder getuigt: ‘Hij zei soms hoe vreemd het was dat duizenden mensen in de rij gaan staan voor een voetbalwedstrijd of voor een concert van een rockster, maar dat de kerken soms leeg zijn. Dat kon hij niet begrijpen.’
 
‘Wat heeft een man eraan als hij de hele wereld wint maar zichzelf verliest?’ Deze zin uit Lukas 9 was één van Carlo's favoriete Bijbelpassages.

(Lees verder onder de foto.)

2006 wordt het laatste levensjaar van Carlo Acutis. Een druk jaar, waarin veel van zijn vrije tijd opgaat aan de uitbouw van een website waarop hij de eucharistische mirakels uit 17 verschillende landen verzamelt en documenteert. In totaal zijn het er 142, waarbij ook 7 in België. De website is nog steeds online en wordt door vrienden onderhouden.

Begin oktober wordt Carlo ziek. Griep, zo lijkt het, maar zijn toestand blijft verslechteren. Op zondag 8 oktober valt de vreselijke diagnose: acute leukemie, M3-variant, een agressieve kanker die bloed en beenmerg aantast. Hij wordt opgenomen in het ziekenhuis, hij heeft nog maar enkele dagen te leven. De pijn ziet hij als ‘een offer voor de Heer, voor de paus en de Kerk’.

Moed, liefde en empathie

Amper twee dagen later vraagt Carlo om de laatste sacramenten. Sandro Villa is de priester die hem die toedient. Hij vertelt tegenover Catholic News Agency: ‘In een kleine kamer, op het eind van de gang, kwam ik bij een jongen. Zijn bleke maar serene gezicht verbaasde me - zeker voor een zwaar zieke adolescent. Ik verwonderde mij over de toewijding waarmee hij de sacramenten ontving. Het leek alsof hij er al een tijdje op had gewacht en er echt naar verlangde. Een paar jaar later hoorde ik dat hij ‘eerbiedwaardig’ was verklaard. Ik ben dankbaar dat ik hem even heb mogen ontmoeten.’

Ook de twee dokters die Carlo behandelden, dr. Andrea Biondi en dr. Momcilo Jankovic, getuigen: ‘Zijn ziekte nam hem van ons weg nog voor we hem konden leren kennen. Maar wat we nooit zullen vergeten, was zijn blik vol aandacht, moed, liefde en empathie. Zijn geloof in God, dat hij zo graag aan anderen wilde doorgeven, scheen dwars door hem. Hij leerde ons dat een leven, kort of lang, intens moet worden geleefd, voor zichzelf maar in de eerste plaats voor anderen.’

Op woensdag belandt Carlo in een coma waaruit hij niet meer zal ontwaken. Op donderdag 12 oktober 2006, amper vier dagen na de diagnose, valt zijn hart stil. ‘Ik zou graag naar huis gaan’, zegt hij in een van zijn laatste heldere momenten tot zijn moeder, ‘maar ik weet dat ik dit ziekenhuis niet levend zal verlaten. Maar ik zal je tekenen geven dat ik bij God ben.’

Dag op dag vier jaar na zijn dood bevalt zijn moeder, op 44-jarige leeftijd, van een tweeling: Carlo’s tweelingsbroer en -zus.

(Lees verder onder de foto.)

Geen origineel maar een fotokopie

Tijdens de Wereldjongerendagen in Rio, in 2013, raakt Carlo Acutis bij de aanwezige jongeren bekend als de ‘cyberapostel’. Carlo krijgt de titel van ‘Dienaar van God’, een eerste etappe op weg naar zalig- of heiligverklaring. In 2018 noemt paus Franciscus hem eerbiedwaardig. En hij verwijst naar hem in zijn postsynodale exhortatie Christus Vivit! : ‘Vergeet niet dat er jongeren zijn die zelfs in de digitale wereld creatief en geniaal zijn. Zo iemand was de eerbiedwaardige Carlo Acutis. Hij wist heel goed dat de mechanismen van communicatie, reclame en sociale netwerken kunnen worden aangewend om ons te bedwelmen en verslaafd te maken aan consumptie, aan het kopen van het laatste snufje op de markt, geobsedeerd als we zijn door onze vrije tijd en gevangen in negativiteit. (...) Op deze manier benutten ze niet de unieke persoonlijke talenten die God hen heeft gegeven. Met als resultaat, zo zei Carlo, dat ‘iedereen wordt geboren als een origineel, maar veel mensen sterven als fotokopieën. Laat dat niet met jou gebeuren!’

Het proces voor de zaligverklaring van Carlo Acutis is op dat moment al vergevorderd. Eind 2019 geeft de Medische Raad van de Congregatie voor Heiligenzaken een positief advies over een wonder in Brazilië. Daarbij genas een kind van een pancreasafwijking nadat zijn moeder een noveen had gebeden waarin ze om de voorspraak van Acutis vroeg. Na onderzoek bevestigt paus Franciscus de authenticiteit van het wonder in een decreet op 21 februari 2020, waardoor de zaligverklaring van Acutis mogelijk wordt.

De eerste coronagolf zorgt nog voor uitstel, maar op 10 oktober 2020 is het zover: in de basiliek van Sint-Franciscus van Assisi, waar Carlo intussen begraven is, wordt de jongen zaligverklaard. Kardinaal Agostino Vallini gaat namens de paus de dienst voor.
 
(Lees verder onder de foto.)

Ter gelegenheid van de zaligverklaring wordt het graf van Carlo Acutis in oktober 2020 geopend en kan zijn opgebaarde lichaam worden bezocht in de Sint-Franciscusbasiliek in Assisi. Het gebalsemde lichaam is gekleed in een sweater, jeans en sneakers. Op zijn gezicht is een bijzonder realistisch siliconenmasker aangebracht. 

Intussen dragen zijn familie en vrienden zijn erfenis verder uit: dat van een jongen die bewees dat een doodgewoon leven ook heel bijzonder kan zijn. En geen fotokopie.