Antwerpse kerken vieren terugkeer van geroofde schilderijen

Zes Antwerpse kerken luiden vandaag, 4 december, om 19 uur de klokken en herdenken zo de terugkeer van schilderijen die de Franse bezetter roofde
04/12/2015 - 14:43

Op initiatief van Toerismepastoraal Antwerpen heeft vandaag een extra Nacht van de Kerkenplaats. Daarmee vieren zes Antwerpse kerken de tweehonderdste verjaardag van de terugkeer van schilderijen die  Franse revolutionairen aan het einde van de 18de eeuw roofden. Antwerpen vierde de herintrede van de kunstwerken destijds, op 4 december 1815, met klokkengelui en feestelijkheden.

Priester en kunsthistoricus Rudi Mannaerts, voorzitter van Toerisme Pastoraal Antwerpen (TOPA): Franse troepen trokken op 24 juli 1794 Antwerpen binnen. In totaal vertrokken 71 kunstwerken uit Antwerpen richting Frankrijk. De voorkeur ging manifest uit naar werken van de grote barokschilders Rubens, Van Dijck en Jordaens. Priesters moesten een eed van trouw aan de Republiek en van haat aan het koningshuis afleggen, maar de meesten weigerden dat en doken onder of vluchtten.

 

De grafkapel van Rubens in de St-Jacobskerk © Topa

De geroofde schilderijen van kunstenaars van eigen bodem keerden amper 5 maanden na de Slag van Waterloo, die in juni 1815 uitgevochten werd, uit Parijs terug. Bij de terugkeer en de aankomst van de kostbare werken om 19 uur in Berchem, werden tweehonderd jaar geleden in heel Antwerpen de kerkklokken geluid, vertelt Mannaerts. Vanavond doen we het hetzelfde. We maken er een onvergetelijk feest van met voordrachten, gratis rondleidingen, nocturne-belichting, muzikale en theatrale evocaties.

Mannaerts gaf om 13.30 uur zelf het startschot met de voordracht over De smadelijke roof en de triomfantelijke terugkeer van onze schilderijen in zaal Why Waai aan de Sint-Andrieskerk. Vanaf 15 uur zijn er gratis rondleidingen van de TOPA-gidsen en gidsen van het Begijnhof in de Begijnhofkerk, de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal, de Sint-Andrieskerk, de Sint-Caroluskerk, de Sint-Pauluskerk en de Sint-Jacobskerk (waar de rondleidingen echter al eindigen om 17 uur). De avond eindigt om 21 uur met een improvisatie van organist Peter Van de Velde in de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal.

Naar het programma van de 'Nacht van de Kerken